Promieniowanie stanowiące podstawę radioterapii może pochodzić z różnorodnych źródeł. Lekarz wyznacza wstępnie obszar objęty napromienianiem oraz tak zwany "punkt lub punkty centrowania", które będą służyły do odtworzenia takiej samej pozycji ciała w trakcie napromieniania.
Wybór typu i dawki promieniowania uzależniony jest od rodzaju nowotworu na jaki chorujesz oraz od tego, jak głęboko promienie mają wniknąć w twoje ciało.
Promieniowanie wysokoenergetyczne stosuje się do leczenia różnych odmian nowotworów.
Po badaniu fizykalnym i analizie historii choroby, lekarz radioterapeuta musi wykonać specjalne badania, aby wyznaczyć obszar leczenia.
W procesie zwanym "symulacją", pacjent leży nieruchomo na stole, podczas gdy technik uruchamia specjalne urządzenie emitujące promieniowanie rentgenowskie. Lekarz wyznacza wstępnie obszar objęty napromienianiem oraz tak zwany "punkt lub punkty centrowania", które będą służyły do odtworzenia takiej samej pozycji ciała w trakcie napromieniania.
Radioterapeuta zazwyczaj zaznacza punkt centrowania na twojej skórze za pomocą drobnych kropek wykonanych kolorowym, trwałym tuszem, aby wyznaczyć obszar leczenia. Należy zachować ostrożność podczas kąpieli ponieważ oznaczeń tych nie wolno zmyć, aż do momentu zakończenia całego leczenia. Jeżeli po pewnym czasie linie zaczynają blednąć, powiedz o tym swojemu lekarzowi, który poprawi je tak aby były łatwo widoczne. Nie próbuj sam poprawiać oznaczeń w domu.
Kolejny etap leczenia to wykonanie skanów na tomografie komputerowym. Na ich podstawie lekarz wyznacza bardzo precyzyjnie obszar objęty napromienianiem tak aby dotarła do niego maksymalna dawka promieniowania oraz ochronione zostały narządy zdrowe –tak zwane narządy krytyczne , które muszą być chronione przed promieniowaniem.
Na podstawie informacji z symulacji, skanów z tomografii oraz historii choroby, twój lekarz, we współpracy z fizykiem i specjalistą d/s dozymetrii, określi wymaganą dawkę promieniowania, źródło promieniowania oraz liczbę zabiegów. Proces ten zabiera zwykle kilka dni.
Po rozpoczęciu zabiegów, lekarz będzie monitorował proces leczenia, sprawdzając twoją reakcję na leczenie oraz ogólne samopoczucie co najmniej raz w tygodniu. Dla uzyskania maksymalnej korzyści z leczenia bardzo istotne jest odbycie wszystkich zaplanowanych zabiegów.
Radioterapia jest zazwyczaj podawana pięć dni w tygodniu przez okres sześciu lub siedmiu tygodni. Kiedy napromienianie wykonuje się w celu paliatywnym, cykl leczenia trwa 1, 2 - 3 tygodnie.
Taki harmonogram pozwala na chronienie zdrowej tkanki poprzez właściwe rozdysponowanie całkowitej dawki promieniowania. Przerwy w leczeniu podczas weekendów pozwalają na regenerację zdrowych komórek.
Całkowita dawka promieniowania oraz liczba zabiegów uzależnione są od wielkości i lokalizacji nowotworu, rodzaju raka, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz innych form leczenia stosowanych równolegle.
W sali zabiegowej, technik radioterapii lub lekarz zlokalizuje obszar leczenia na podstawie oznaczeń na twojej skórze. W czasie każdej sesji napromieniania spędzisz w sali zabiegowej od 15 do 30 minut, ale w ciągu tego czasu będziesz napromieniany jedynie przez 1-5 minut.
Technik radioterapeuta może umieścić specjalne osłony pomiędzy urządzeniem a niektórymi częściami twojego ciała, aby ochronić zdrowe tkanki i narządy. Możliwe jest również zastosowanie plastikowych podkładek i unieruchomień, aby pomóc utrzymać twoje ciało w pożądanej pozycji przez cały czas.
Podczas zabiegu musisz leżeć kompletnie nieruchomo, tak aby promieniowanie docierało wyłącznie do wyznaczonego obszaru i aby ten sam obszar był napromieniany za każdym razem. Nie ma potrzeby wstrzymywania oddechu - wystarczy oddychać normalnie.
Radioterapeuta opuści salę przed uruchomieniem urządzenia. Maszyna jest sterowana z małego pokoju przylegającego do sali zabiegowej. Będziesz obserwowany na monitorze telewizyjnym lub przez okienko w pokoju z panelem sterowania. Chociaż możesz czuć się osamotniony, pamiętaj, że cały czas jesteś obserwowany przez personel, który może porozumiewać się z tobą przez system głośników.
Urządzenia służące do radioterapii są bardzo duże i wydają różne odgłosy podczas obracania się i namierzania obszaru leczenia z różnych kątów. Z początku ich wielkość i hałas jaki powodują może cię przerażać. Pamiętaj, że maszynami steruje wyszkolony technik. Są one cały czas sprawdzane, aby zagwarantować prawidłowe działanie. Jeżeli niepokoi cię cokolwiek co dzieje się podczas samego zabiegu, porozmawiaj o tym z radioterapeutą.
Promieniowania nie można zobaczyć ani usłyszeć. Prawdopodobnie, nie odczujesz też niczego. Jeżeli odczuwasz jakieś dolegliwości lub dyskomfort podczas zabiegu, natychmiast poinformuj o tym terapeutę. Zabieg można przerwać w każdym momencie.
Wskutek radioterapii zewnętrznej twoje ciało nie stanie się radioaktywne. Nie ma żadnej potrzeby unikania kontaktu z innymi ludźmi ze względu na prowadzone leczenie. Obejmowanie, całowanie innych ludzi czy kontakty seksualne nie grożą im napromieniowaniem.
Efekty uboczne radioterapii są najczęściej związane z obszarem poddawanym leczeniu. Twój lekarz i pielęgniarka powiedzą ci o skutkach ubocznych, których możesz się spodziewać i poradzą jak z nimi walczyć.
Jeżeli zauważysz u siebie jakiekolwiek nietypowe symptomy w trakcie leczenia, takie jak kaszel, pocenie się, podwyższona temperatura lub nieznany dotąd ból, zgłoś to lekarzowi prowadzącemu.
Większość skutków ubocznych związanych z radioterapią, może być nieprzyjemna, ale nie jest groźna i może być kontrolowana przy pomocy leków lub diety. Zazwyczaj mijają one po upływie kilku tygodni od zakończenia leczenia. Tylko niektóre efekty uboczne mogą trwać dłużej. Wielu pacjentów nie doświadcza żadnych skutków ubocznych.
W trakcie całego leczenia, twój radioterapeuta będzie regularnie sprawdzał efekty leczenia. Możesz nie zdawać sobie sprawy ze zmian zachodzących w obrębie nowotworu, ale zauważysz na pewno złagodzenie bólu, zmniejszenie krwawienia i innych dolegliwości, na które cierpiałeś.
W przypadku niektórych nowotworów lekarz może zlecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej, aby stwierdzić, czy guz ulega zmniejszeniu. Guzy o dość dużym rozmiarze, których gęstość jest większa niż gęstość otaczającej je zdrowej tkanki, można często zobaczyć na standardowym zdjęciu rentgenowskim.
Lekarz zaleci też prawdopodobnie inne badania, aby upewnić się że promieniowanie w jak najmniejszym stopniu szkodzi normalnym komórkom. Mogą to być rutynowe badania krwi wykazujące poziom białych krwinek i płytek krwi, który może być niższy podczas leczenia niż normalnie.
Każdy organizm reaguje na radioterapię w swój własny indywidualny sposób. Dlatego też, lekarz musi zaplanować, a czasami dostosować plan leczenia indywidualnie dla ciebie. Ponadto, lekarz lub pielęgniarka udzielą ci specjalnych informacji jak dbać o siebie w domu. Będzie to miało związek z rodzajem leczenia jaki otrzymujesz i efektami ubocznymi jakie mogą wystąpić.
Prawie wszyscy pacjenci leczeni napromienianiem muszą dbać o siebie w szczególny sposób, aby ochronić swoje zdrowie i przyczynić się do powodzenia terapii. Poniżej podajemy kilka praktycznych wskazówek, które warto zapamiętać:
Zadawaj swojemu lekarzowi, pielęgniarce, technikowi wszelkie pytania jakie przychodzą ci do głowy. Są to jedyne osoby, które mogą udzielić ci właściwej rady dotyczącej leczenia, efektów ubocznych, opieki w domu i innych problemów medycznych jakie możesz mieć.
Czy przy przewlekłym zapaleniu prostaty jest możliwy wzrost wsk.PSA i wsk. GLensona
Wzrost PSA jest możliwy natomiast wzrost Gleasona bardzo rzadko.
Jeśli wzrost PSA po RP i RT jest wynikiem "odżycia" nierakowych komorek fragmentu pozostawionej prostaty to jak to stwierdzic? Badanie PET i Rezonans Magnetyczny wykazały że w lozy po prostacie jest jakiś fragment tkanki raczej nierakowej. Wymiary 10 mm na 10 mm? Co z tym fantem zrobić? Ten fragment przed naświetlaniem podniosl PSA do 0,384. Po naświetlaniu PSA przez półtora roku wynosilo 0,002. Teraz drgneło do 0,019. Czy możliwe by po naswietlaniu ożyły komórki rakowe naswietlane i powodowały wzrost PSA?
To jest wynik w granicach normy i takie drobne wahania poziomu PSA mogą się zdarzać.
Będę naświetlany na raka prostaty. Czy nie ma przeciwskazań w przypadku będących homoroidów. Po jakim czasie od ostatniego badania komuterowego klatki piersiowej może zacząć się t.z.w "centrowanie". I od tego czasu za ile można naświetlać.
To zależy jak bardzo zaawansowane są hemoroidy-proszę więc poinformować o tym lekarza który planuje radioterapie. Tomografia nie ogranicza czasowo radioterapii tak jak i "centrowanie", które służy do określenia pola do napromieniania.
czy w przerwie radioterapii mozna nosic odpromienniki-kryształ gorski,jaspis,kwarc rozowy...
czy kamienie oslabia moc leczenia
Można, to nie ma żadnego wpływu w tym momencie.
Mam raka piersi, reumatyczne zapalenie stawów i zwyrodnienie bioder.. Czy przy radioterapii mogę korzystać z zabiegów leczniczych?
To zależy jakich zabiegów.
Czy w trakcie radioterapii mogę kontaktować się z kilkuletnią (7 lat) wnuczką
Tak, nie ma żadnych przeciw wskazań.
Dziękuję za tak szybką odpowiedź. Mam jeszcze jedno pytanie: jak długo może trwac taki okres wymiotów i utraty wagi. Lekarz po operacji zapewniał że przebiegła dobrze i wymioty mogą być wylącznie skutkiem naswietlania. Czy to możliwe, że w trakcie radioterapii i zaraz po czyli jeszcze przed operacją tato nie odczuwał żadnych dolegliwosci.
Chorzy czesto mają o wiele wiecej naswietleń (25-30) i nie odczuwają tego aż tak dotkliwie.
Przypomnę, że tato przed operacją miał 5 zabiegów radioterapii. Wymiotuje praktycznie bez przerwy. Od 1,5 tygodnia.
To były prawdopodobnie duże dawki promieniowania i stąd taka reakcja.
Co oznacza robienie zdjęć rentgenowskich twarzy w trakcie radioterapii raka piersi
Jestem zaskoczony- czy na pewno chodzi o zdjęcia twarzy?
Witam serdecznie
Moja mama walczy z nowotworem od 7 lat, zaczęło się od piersi z późniejszymi przerzutami na węzły szyjne przeszła kilka chemii i radioterapii brała również Herceptynę. Cały proces leczenia w znacznym stopniu uszkodził jej serce. W chwili obecnej nasiliły się duszności, diagnostyka szpitalna wskazała wiele niekorzystnych zmian w jej organizmie, mianowicie płyn w opłucnej(nie duża ilość) leczony farmakologicznie naciek na lewe płuco pochodzący od chorego węzła .
Proszę o poradę co mamy zrobić w tej sytuacji kiedy wszyscy specjaliści odmawiają pomocy ze względu na stan serca . Dodam że mama jest w niezłej kondycji. Po konsultacji onkologicznej otrzymaliśmy informację że ani chemia ani radioterapia nie wchodzi w grę gdyż wykorzystała max życiową dawkę w radioterapii. Mam również informację że dawka wykorzystana przez nią to 75 grej (nie wiem czy prawidłowo napisałam jednostkę promieniowania ale tak usłyszałam przez telefon). Mam wobec powyższego pytanie jaka jest max dawka radioterapii, czym grozi jej przekroczenie, co mamy do stracenia mamy czekać aż umrze, nie wiemy do jakich drzwi możemy jeszcze zapukać aby jej pomóc . Mamy świadomość że sytuacja w jakiej się znalazła jest bez wyjścia ale ona wciąż żyje . Proszę o szybką odpowiedź gdyż każdy dzień ma znaczenie
Faktycznie radioterapia nie wchodzi w grę. Proponuje konsultacje u profesora Pienkowskiego w Otwocku- to wybitny specjalista od leczenia raka piersi
Czy radioterapia odbywa się bezpośrednio po chemioterapii, czy jest jakiś okres przerwy pomiędzy tymi procesami?
Na ogół jest przerwa pozwalająca zregenerować organizm chorego. Jej długość jest uzależniona od stanu ogólnego danej osoby.
Potrzebujesz wiedzy lub porady?