Promieniowanie stanowiące podstawę radioterapii może pochodzić z różnorodnych źródeł. Lekarz wyznacza wstępnie obszar objęty napromienianiem oraz tak zwany "punkt lub punkty centrowania", które będą służyły do odtworzenia takiej samej pozycji ciała w trakcie napromieniania.
Wybór typu i dawki promieniowania uzależniony jest od rodzaju nowotworu na jaki chorujesz oraz od tego, jak głęboko promienie mają wniknąć w twoje ciało.
Promieniowanie wysokoenergetyczne stosuje się do leczenia różnych odmian nowotworów.
Po badaniu fizykalnym i analizie historii choroby, lekarz radioterapeuta musi wykonać specjalne badania, aby wyznaczyć obszar leczenia.
W procesie zwanym "symulacją", pacjent leży nieruchomo na stole, podczas gdy technik uruchamia specjalne urządzenie emitujące promieniowanie rentgenowskie. Lekarz wyznacza wstępnie obszar objęty napromienianiem oraz tak zwany "punkt lub punkty centrowania", które będą służyły do odtworzenia takiej samej pozycji ciała w trakcie napromieniania.
Radioterapeuta zazwyczaj zaznacza punkt centrowania na twojej skórze za pomocą drobnych kropek wykonanych kolorowym, trwałym tuszem, aby wyznaczyć obszar leczenia. Należy zachować ostrożność podczas kąpieli ponieważ oznaczeń tych nie wolno zmyć, aż do momentu zakończenia całego leczenia. Jeżeli po pewnym czasie linie zaczynają blednąć, powiedz o tym swojemu lekarzowi, który poprawi je tak aby były łatwo widoczne. Nie próbuj sam poprawiać oznaczeń w domu.
Kolejny etap leczenia to wykonanie skanów na tomografie komputerowym. Na ich podstawie lekarz wyznacza bardzo precyzyjnie obszar objęty napromienianiem tak aby dotarła do niego maksymalna dawka promieniowania oraz ochronione zostały narządy zdrowe –tak zwane narządy krytyczne , które muszą być chronione przed promieniowaniem.
Na podstawie informacji z symulacji, skanów z tomografii oraz historii choroby, twój lekarz, we współpracy z fizykiem i specjalistą d/s dozymetrii, określi wymaganą dawkę promieniowania, źródło promieniowania oraz liczbę zabiegów. Proces ten zabiera zwykle kilka dni.
Po rozpoczęciu zabiegów, lekarz będzie monitorował proces leczenia, sprawdzając twoją reakcję na leczenie oraz ogólne samopoczucie co najmniej raz w tygodniu. Dla uzyskania maksymalnej korzyści z leczenia bardzo istotne jest odbycie wszystkich zaplanowanych zabiegów.
Radioterapia jest zazwyczaj podawana pięć dni w tygodniu przez okres sześciu lub siedmiu tygodni. Kiedy napromienianie wykonuje się w celu paliatywnym, cykl leczenia trwa 1, 2 - 3 tygodnie.
Taki harmonogram pozwala na chronienie zdrowej tkanki poprzez właściwe rozdysponowanie całkowitej dawki promieniowania. Przerwy w leczeniu podczas weekendów pozwalają na regenerację zdrowych komórek.
Całkowita dawka promieniowania oraz liczba zabiegów uzależnione są od wielkości i lokalizacji nowotworu, rodzaju raka, ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz innych form leczenia stosowanych równolegle.
W sali zabiegowej, technik radioterapii lub lekarz zlokalizuje obszar leczenia na podstawie oznaczeń na twojej skórze. W czasie każdej sesji napromieniania spędzisz w sali zabiegowej od 15 do 30 minut, ale w ciągu tego czasu będziesz napromieniany jedynie przez 1-5 minut.
Technik radioterapeuta może umieścić specjalne osłony pomiędzy urządzeniem a niektórymi częściami twojego ciała, aby ochronić zdrowe tkanki i narządy. Możliwe jest również zastosowanie plastikowych podkładek i unieruchomień, aby pomóc utrzymać twoje ciało w pożądanej pozycji przez cały czas.
Podczas zabiegu musisz leżeć kompletnie nieruchomo, tak aby promieniowanie docierało wyłącznie do wyznaczonego obszaru i aby ten sam obszar był napromieniany za każdym razem. Nie ma potrzeby wstrzymywania oddechu - wystarczy oddychać normalnie.
Radioterapeuta opuści salę przed uruchomieniem urządzenia. Maszyna jest sterowana z małego pokoju przylegającego do sali zabiegowej. Będziesz obserwowany na monitorze telewizyjnym lub przez okienko w pokoju z panelem sterowania. Chociaż możesz czuć się osamotniony, pamiętaj, że cały czas jesteś obserwowany przez personel, który może porozumiewać się z tobą przez system głośników.
Urządzenia służące do radioterapii są bardzo duże i wydają różne odgłosy podczas obracania się i namierzania obszaru leczenia z różnych kątów. Z początku ich wielkość i hałas jaki powodują może cię przerażać. Pamiętaj, że maszynami steruje wyszkolony technik. Są one cały czas sprawdzane, aby zagwarantować prawidłowe działanie. Jeżeli niepokoi cię cokolwiek co dzieje się podczas samego zabiegu, porozmawiaj o tym z radioterapeutą.
Promieniowania nie można zobaczyć ani usłyszeć. Prawdopodobnie, nie odczujesz też niczego. Jeżeli odczuwasz jakieś dolegliwości lub dyskomfort podczas zabiegu, natychmiast poinformuj o tym terapeutę. Zabieg można przerwać w każdym momencie.
Wskutek radioterapii zewnętrznej twoje ciało nie stanie się radioaktywne. Nie ma żadnej potrzeby unikania kontaktu z innymi ludźmi ze względu na prowadzone leczenie. Obejmowanie, całowanie innych ludzi czy kontakty seksualne nie grożą im napromieniowaniem.
Efekty uboczne radioterapii są najczęściej związane z obszarem poddawanym leczeniu. Twój lekarz i pielęgniarka powiedzą ci o skutkach ubocznych, których możesz się spodziewać i poradzą jak z nimi walczyć.
Jeżeli zauważysz u siebie jakiekolwiek nietypowe symptomy w trakcie leczenia, takie jak kaszel, pocenie się, podwyższona temperatura lub nieznany dotąd ból, zgłoś to lekarzowi prowadzącemu.
Większość skutków ubocznych związanych z radioterapią, może być nieprzyjemna, ale nie jest groźna i może być kontrolowana przy pomocy leków lub diety. Zazwyczaj mijają one po upływie kilku tygodni od zakończenia leczenia. Tylko niektóre efekty uboczne mogą trwać dłużej. Wielu pacjentów nie doświadcza żadnych skutków ubocznych.
W trakcie całego leczenia, twój radioterapeuta będzie regularnie sprawdzał efekty leczenia. Możesz nie zdawać sobie sprawy ze zmian zachodzących w obrębie nowotworu, ale zauważysz na pewno złagodzenie bólu, zmniejszenie krwawienia i innych dolegliwości, na które cierpiałeś.
W przypadku niektórych nowotworów lekarz może zlecić wykonanie zdjęcia rentgenowskiego lub tomografii komputerowej, aby stwierdzić, czy guz ulega zmniejszeniu. Guzy o dość dużym rozmiarze, których gęstość jest większa niż gęstość otaczającej je zdrowej tkanki, można często zobaczyć na standardowym zdjęciu rentgenowskim.
Lekarz zaleci też prawdopodobnie inne badania, aby upewnić się że promieniowanie w jak najmniejszym stopniu szkodzi normalnym komórkom. Mogą to być rutynowe badania krwi wykazujące poziom białych krwinek i płytek krwi, który może być niższy podczas leczenia niż normalnie.
Każdy organizm reaguje na radioterapię w swój własny indywidualny sposób. Dlatego też, lekarz musi zaplanować, a czasami dostosować plan leczenia indywidualnie dla ciebie. Ponadto, lekarz lub pielęgniarka udzielą ci specjalnych informacji jak dbać o siebie w domu. Będzie to miało związek z rodzajem leczenia jaki otrzymujesz i efektami ubocznymi jakie mogą wystąpić.
Prawie wszyscy pacjenci leczeni napromienianiem muszą dbać o siebie w szczególny sposób, aby ochronić swoje zdrowie i przyczynić się do powodzenia terapii. Poniżej podajemy kilka praktycznych wskazówek, które warto zapamiętać:
Zadawaj swojemu lekarzowi, pielęgniarce, technikowi wszelkie pytania jakie przychodzą ci do głowy. Są to jedyne osoby, które mogą udzielić ci właściwej rady dotyczącej leczenia, efektów ubocznych, opieki w domu i innych problemów medycznych jakie możesz mieć.
Mam 65 lat. Pięć miesięcy temu usunięto mi nowotwór złośliwy gruczołu krokowego. Po dwóch miesiącach od zabiegu, miałem wynik PSA 0,01. Po pięciu już 0,03. Urolog stwierdził, że czeka mnie radioterapia.
Moje pytanie dotyczy sposobu wykonania radioterapii. Czy w moim przypadku, postępuje się identycznie jak w opisie powyżej i jakie są rokowania na całkowite wyleczenie.
O sposobie radioterapii zadecyduje lekarz prowadzący uwzględniając zakres zabiegu i Pana stan ogólny. Prawdopodobieństwo całkowitego wyleczenia jest bardzo duże.
Moja mama jest po usunięciu żoładka spowodowane nowotworem. Dwa m-ce po operacji okazało się, że są przerzuty do kości. Od przyszłego tygodnia ma mieć radioterapię, potem dwa tygodnie przerwy i radioterapię drugą. czy jeżeli te przerzuty są do objczyka, miednicy, kręgosłupa, głowy czy ma szansę na wyleczenie? Po naświetlaniu ma mieć chemię.
Gdyby takiej szansy niebyło nikt by nie podejmował tak skomplikowanego i obciążającego leczenia. Nie będzie to łatwe ale trzeba mieć nadzieje że się uda.
Jestem po mastektomii, po leczeniu chemią i radioterapią. Po radioterapii byłam oparzona klatka piersiowa i dół pachowy. Radioterapię skończyłam 40 dni temu skóra mi się zagoiła ale mam ogromny ból ręki i obrzęk ręki i dołu pachowego. Lekarz powiedział że mam stan zapalny i przepisał mi ketonal o przedłużonym działaniu zaczyna mi się robić obrzęk limfatyczny. Mam pytanie czy jest sens brać antybiotyk na stan zapalny i jakie dalej podjąć działania.
Jak najbardziej jest sens. Warto zgłosić się do doświadczonego rehabilitanta aby opracował zestaw ćwiczeń na udrożnienie dróg chłonnych.
Czy radioterapia może zmiejszyc nowotwór szyjki macicy tak zeby mozna było zoperować i całkiem się tego pozbyć?
Tak, jest taka szansa.
Witam.Moja mama na raka szyjki macicy ma zaatakowaną cała miednicę dolna czy jest szansa ze radioterapia jej pomoże żeby życ z tym nowotworem?
Radioterapia powinna zahamować rozwój choroby.
Mój tatuś ma mieć radioterapię, czy po takim zabiegu może przebywać z osobą ciężarną?
Tak, nie ma przeciwwskazań.
Moja 61 letnia siostra ma właśnie przed sobą radioterapię. Ma wycięty guzek na języku. Potwierdzono zmianę nowotworową.Margines wyciętej tkanki zdrowy.Węzły chłonne niezmienione i nie były usuwane. Pozostałe wyniki - rezonans, tomograf, usg - wszystko podobno w porządku. Czy w takim przypadku radioterapia jest traktowana zapobiegawczo?Czy może być tak, że dawka promieniowania będzie na tyle niska, że może nie odczuć tych straszliwych skutków ubocznych? Ona jest przerażona tym, co dostała do podpisu ze szpitala - i tym, co przeczytała w internecie - tym co ją czeka.Nie wiem jak jej pomóc,to jest paniczny, potworny lęk. Boję się czy ona psychicznie to zniesie.Bardzo proszę o odpowiedź, ewentualnie jakąś poradę.
Proszę pamiętać że objawy uboczne MOGĄ a nie MUSZĄ wystąpić. Opisane ewentualne objawy uboczne podpisane przy zgodzie na leczenie to wymóg prawny. Siostra będzie miała radioterapie jako leczenie uzupełniające do zabiegu chirurgicznego -jest to działanie zapobiegawcze bo okolica jamy ustnej jest dobrze ukrwiona stąd takie działanie prewencyjne. Warto porozmawiać z lekarzem prowadzącym radioterapie aby indywidualnie doradził jak zminimalizować ryzyko objawów ubocznych.
Jaki powinien być minimalny odstęp w czasie pomiędzy operacją usunięcia macicy, jajników jajowodów i węzłów chłonnych a rozpoczęciem radioterapii????
Trudno to precyzyjnie określić bo jest to sprawa mimo wszystko indywidualna i zależy od wielu czynników a przede wszystkim od stanu ogólnego chorej, gojenia się ran pooperacyjnych, rodzaju zabiegu, parametrów krwi. Można założyć że średnio około 4-6 tygodni.
Czy w czasie radioterapii (rdzeniak móżdzku) powinien być wykonany kontrolny rezonans w połowie naświetleń?
Może ale nie musi. Efekty radioterapii obserwuje się z opóźnieniem i po połowie terapii to badanie może nic nie wnieść. Inna sprawa gdy w czasie radioterapii wystąpią jakieś objawy uboczne- wtedy można to badanie wykorzystać do oceny sytuacji.
Moja mama ma raka sromu. Srom zostal usunięty operacyjnie. Następną fazą leczenia ma byc radioterapia. Moja mama ma 90 lat . Jakie mogą byc skutki uboczne. Czy może nastąpic uszkodzenie odbytu i pęcherza?
Skutki uboczne leczenia, mogą ale nie muszą wystąpić. To wszystko zależy od dawki radioterapii i reakcji organizmu a także pielęgnacji okolicy napromienianej. Proszę być dobrej myśli.
Potrzebujesz wiedzy lub porady?