< Powrót

Radioterapia onkologiczna podstawy

Co to jest radioterapia?

Promieniowanie to specjalny rodzaj energii przenoszony za pośrednictwem fal lub strumieni cząsteczek. Energia ta może pochodzić ze specjalnych urządzeń które ją wytwarzają lub substancji radioaktywnych. Wiele lat temu lekarze nauczyli się wykorzystywać tę energię, aby otrzymać obraz wnętrza ciała oraz wykrywać chorobę. 

Prawdopodobnie zetknęliście się już ze zdjęciem rentgenowskim swojej klatki piersiowej, zęba lub kości. Kiedy stosuje się wysoki poziom promieniowania (wielokrotnie przekraczający dawkę stosowaną przy badaniu rentgenowskim) energia ta może zostać użyta do leczenia nowotworów. 

Przy pomocy specjalnego sprzętu energię tę kieruje się na nowotwory lub obszary ciała dotknięte chorobą. Stosowanie wysokoenergetycznych promieni lub cząsteczek do leczenia choroby zwane jest radioterapią, lub czasami "terapią kobaltową", "terapią elektronową", "terapią megawoltową" lub "napromienianiem".

Jak działa radioterapia?

Wysokie dawki promieniowania mogą zabijać komórki lub powstrzymać je od wzrostu i podziału. Radioterapia jest przydatnym narzędziem leczenia nowotworu ponieważ komórki nowotworowe rosną i dzielą się szybciej niż normalne komórki w otaczającej je tkance zdrowej. Ponadto, komórki zdrowe regenerują się po napromienianiu znacznie szybciej niż komórki nowotworowe. Lekarze ostrożnie dawkują intensywność leczenia oraz ograniczają ilość zdrowej tkanki poddanej napromienianiu, tak aby niszczące działanie promieni dotknęło wyłącznie nowotwór.

Jakie są korzyści z radioterapii?

Radioterapia jest skuteczną metodą leczenia wielu odmian raka zlokalizowanego w prawie każdym organie ciała. Blisko połowa wszystkich pacjentów z rakiem jest poddawana napromienianiu, a liczba pacjentów wyleczonych tą metodą rośnie z każdym rokiem. Dla wielu pacjentów radioterapia jest jedyną konieczną metodą leczenia. 

Tysiące ludzi zostaje wyleczonych z choroby nowotworowej po zastosowaniu samej radioterapii lub radioterapii w połączeniu z leczeniem chirurgicznym lub chemioterapią.

Lekarze mogą zastosować napromienianie przed operacją, aby zmniejszyć objętość guza. Radioterapia pooperacyjna może służyć powstrzymaniu wzrostu wszelkich komórek, które pozostaną po zabiegu. 

W niektórych przypadkach lekarze stosują promieniowanie jednocześnie z niektórymi lekami przeciwnowotworowymi aby zniszczyć nowotwór.

Nawet kiedy całkowite wyleczenie raka nie jest możliwe radioterapia może przynieść ulgę. Wielu pacjentów stwierdza, że jakość ich życia poprawiła się po zastosowaniu radioterapii stosowanej w celu zmniejszenia guza, zredukowania ucisku, krwawienia, bólu lub innych symptomów raka. Leczenie to znane jest jako terapia paliatywna.

Czy jest jakieś ryzyko przy stosowaniu radioterapii?

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów leczenia stosowanych w różnych chorobach, istnieją pewne zagrożenia dla pacjentów poddawanych radioterapii. Krótkie, wysokie dawki promieniowania, które uszkadzają lub niszczą komórki nowotworowe mogą również zaszkodzić komórkom zdrowym. Kiedy tak się stanie, pacjent doświadczy skutków ubocznych leczenia. Skutki te oraz metody postępowania w przypadku ich wystąpienia są opisane tu: https://faqrak.pl/expert-quest...

Ryzyko pojawienia się skutków ubocznych jest zazwyczaj niższe niż korzyści wynikające ze zniszczenia komórek chorych. Twój lekarz nie zaleci Ci żadnego leczenia o ile korzyści z niego - uzyskanie kontroli nad chorobą i złagodzenie symptomów - nie będą znacznie większe niż ewentualne znane zagrożenia.

W jaki sposób stosuje się radioterapię?

Radioterapię można stosować na jeden z dwóch sposobów: zewnętrznie lub wewnętrznie. Niektórzy pacjenci poddani są po kolei obu tym formom leczenia.

Poszczególne urządzenia stosowane do radioterapii działają w nieco inny sposób i stąd też różne jest ich zastosowanie. 

Niektóre sprawdzają się lepiej w przypadku nowotworów zlokalizowanych tuż pod powierzchnią skóry, inne działają skuteczniej na nowotwory położone głęboko w ciele. Twój lekarz zadecyduje, które z urządzeń będzie najlepsze dla ciebie. 

Kiedy stosuje się radioterapię wewnętrzną - brachyterapię, radioaktywna substancja lub źródło promieniowania zostaje szczelnie zamknięte w niewielkich pojemniczkach, takich jak przewody lub cienkie rurki zwane implantami. Implant jest umieszczany bezpośrednio na nowotworze lub w jamie ciała. Czasami po chirurgicznym usunięciu nowotworu, w obszarze wycięcia umieszcza się implant, aby zniszczyć wszelkie komórki nowotworowe, które mogły pozostać po zabiegu.

Kto prowadzi radioterapię?

Lekarz, który jest specjalistą w zakresie leczenia promieniowaniem - onkolog radioterapeuta - zaplanuje najbardziej korzystny w twoim przypadku rodzaj leczenia. Radioterapeuta kieruje wysoko wyspecjalizowanym zespołem medycznym. W zespole tym mogą znajdować się:

  • fizyk - który gwarantuje, że urządzenia działają prawidłowo i emitują właściwe dawki promieniowania,
  • specjalista d/s dozymetrii - osoba pomagająca w realizacji twojego planu leczenia obliczając liczbę zabiegów i czas trwania każdego z nich,
  • pielęgniarka radioterapeutyczna - zapewniająca opiekę pielęgniarską oraz informacje na temat leczenia i porady w zakresie zwalczania efektów ubocznych,
  • technik radioterapeuta - który układa cię do każdego zabiegu i obsługuje urządzenia emitujące promieniowanie.

Pytania użytkowników

Witam, chciałabym dowiedzieć się po jakim czasie chory od czasu zrobienia wyników jest kierowany na leczenie? Oraz jakie są szanse na wyzdrowienie w przypadku raka skóry.

Powinien być kierowany od razu -problemem może być brak miejsca w konkretnym szpitalu. Jeśli rak skóry nie jest czerniakiem to rokowania są na ogół dobre.

Mam pytanko. Ile trwa jedna sesja radioterapii? Ile minut trwa naświetlanie? Pozdrawiam

To jest uzależnione od wielkości dawki, aparatury którą wykonuje się naświetlania i okolicy która jest napromieniana. Zwykle jest to kilka minut jednorazowo.

Witam, mój tata zachorował na nowotwór żołądka z prawdopodobnym przerzutem do wątroby. Z biopsji wątroby wynika, że nowotwór nie produkuje śluzu, poza tym nie ma możliwości określenia jednoznacznego punktu wyjścia nowotworu, w związku z tym chciałbym zapytać czy w takiej sytuacji gdy ponadto lekarze stwierdzili, że tata nie nadaje się do zabiegu operacyjnego należy stosować chemioterapię, radioterapię czy może jedno i drugie jednocześnie. Bardzo proszę o możliwie szybką odpowiedź. 3 czerwca ma otrzymać chemioterapię, a boje się, że za bardzo go to osłabi. Pytam też bo wyczytałem, że brak produkcji śluzu oznacza, że nowotwór nie jest odporny na promieniowanie, czy w takim razie jest to lepsza metoda leczenia niż chemioterapia w tym przypadku ? Pozdrawiam serdecznie
Tadeusz

W takiej sytuacji chemioterapia jest leczeniem optymalnym.

Witam , bardzo proszę o odpowiedź - jakie mogą być skutki uboczne dla członków rodziny pacjentki leczonej naświetlaniem - duży guz piersi.

Nie ma skutków ubocznych przy przebywaniu w towarzystwie osoby poddawanej radioterapii.

Witam nawiązując do raka krtani T1,T2.
W 2010 w sierpniu stwierdzono u mnie raka krtani T2 prawej struny głosowej wykonano laseroterapie i do kwietnia 2012 (16 m-cy) nic się nie działo w kwietniu 2012 stwierdzono polip na lewej strunie głosowej (czy to wznowa?),wycięto go i w lipcu do połowy września 2012 poddano mnie naświetlaniu - radioterapii 29 sesji. Obecnie od lutego czuję od czasu do czasu gryzienie w gardle muszę odkaszlnąć,do tego pojawiła mi się flegma w gardle jakby naciekała z zatok - od dłuższego czasu mam katar ze zmiennym natężeniem. Z połykaniu nie mam kłopotów, bólów też nie mam.
Przy kontroli u laryngologa co 2 m-ce jest w/g lekarza w porządku.Obawiam się czy może nastąpić wznowa, czy to objaw po naświetlaniu ? (niestety trochę popalam papierosy nie mogę dać rady rzucić nałogu ok 7-10 szt dziennie).
Czy to drapanie w gardle i flegma ma coś wspólnego ze wznową ,czy po naświetlaniu może nastąpić wznowa i po jakim czasie ,czy jak nie ma wznowy to oznacza ,że nie mam raka.
Jeśli można proszę o obszerną odpowiedź z poważaniem Kazimierz.

Po takiej terapii opisywane objawy związane są ze skutkami ubocznymi leczenia. Zastosowane leczenie było radykalne i wznowa nie powinna wystąpić. Nie mniej palenie papierosów może spowodować nawrót choroby.

8 m-cy po chemio i radioterapii(resekcja żołądka) pojawiły się wymioty,szczególnie w nocy ,płynne,bez treści pokarmowej,chory je b.mało,przerzutów nie ma.Co może być przyczyną?Bierze zirid,metoclop.omeprazol..r

Może być to efekt podrażnienia neurologicznego ale warto się skontaktować z lekarzem leczącym aby przeprowadzić szczegółowe badania.

Witam. Mam złośliwego raka pochwy.Pod wpływem impulsu zgodziłam sie na operację,ale zaproponowano mi radioterapię najpierw. Co mam robić ? Mariola

Widocznie lekarze uznali że to jest lepsze i skuteczniejsze rozwiązanie.Proszę im zaufać.

Czy zgrubienie śluzówki nasady języka może być spowodowane radioterapią czy to raczej jest wznowa?Tato jest po radykalnej radioterapii po usunięci raka gardła i krtani.(30 lamp).Po miesiącu od naświetlań usłyszeliśmy taką opinię laryngologa ale powiedział, że teraz jest za wcześno na weryfikację tej zmiany. Zalecił wizytę za dwa miesiące .Czy to nie będzie za póżno?

Nie, laryngolog ma racje. Po radioterapii występuje obrzęk spowodowany odczynem popromiennym i to pewnie budzi Państwa niepokój.Trudno przypuszczać aby wznowa mogła powstać tak szybko. Proszę być dobrej myśli.

mam raka szyjki macicy C53.8przekraczajaca zmiana szyjki macicy za pozno na zabieg ma byc radioterapia na czym to polega i ile trwa

Radioterapia polega na niszczeniu komórek nowotoworowych energią promienistą. W zalezności od decyzji lekarza może być stosowana brachyterapia czyli podawanie energi promienistej ze specjalnego aplikatora który umieszcza się w pochwie lub też teleradioterapii czyli napromienianie za pomoca zewnętrznego źródła promieniowania. Czas trwania radioterapii określa lekarz prowadzący.

mam zlosliwego raka szyjki macicy C53.8 za pozno na operacje mam miec radioterapie czekam na wyniki ktore pobrano mi ze szyjki macicy prosze o szczera odpowiedz czy mam jakies szanse czy nie prosze o szybka odpowiedz

Absolutnie tak takie przypadki też sie leczy z powodzeniem.

Potrzebujesz wiedzy lub porady?

zamknij
Zadaj pytanie