< Powrót

Radioterapia onkologiczna podstawy

Co to jest radioterapia?

Promieniowanie to specjalny rodzaj energii przenoszony za pośrednictwem fal lub strumieni cząsteczek. Energia ta może pochodzić ze specjalnych urządzeń które ją wytwarzają lub substancji radioaktywnych. Wiele lat temu lekarze nauczyli się wykorzystywać tę energię, aby otrzymać obraz wnętrza ciała oraz wykrywać chorobę. 

Prawdopodobnie zetknęliście się już ze zdjęciem rentgenowskim swojej klatki piersiowej, zęba lub kości. Kiedy stosuje się wysoki poziom promieniowania (wielokrotnie przekraczający dawkę stosowaną przy badaniu rentgenowskim) energia ta może zostać użyta do leczenia nowotworów. 

Przy pomocy specjalnego sprzętu energię tę kieruje się na nowotwory lub obszary ciała dotknięte chorobą. Stosowanie wysokoenergetycznych promieni lub cząsteczek do leczenia choroby zwane jest radioterapią, lub czasami "terapią kobaltową", "terapią elektronową", "terapią megawoltową" lub "napromienianiem".

Jak działa radioterapia?

Wysokie dawki promieniowania mogą zabijać komórki lub powstrzymać je od wzrostu i podziału. Radioterapia jest przydatnym narzędziem leczenia nowotworu ponieważ komórki nowotworowe rosną i dzielą się szybciej niż normalne komórki w otaczającej je tkance zdrowej. Ponadto, komórki zdrowe regenerują się po napromienianiu znacznie szybciej niż komórki nowotworowe. Lekarze ostrożnie dawkują intensywność leczenia oraz ograniczają ilość zdrowej tkanki poddanej napromienianiu, tak aby niszczące działanie promieni dotknęło wyłącznie nowotwór.

Jakie są korzyści z radioterapii?

Radioterapia jest skuteczną metodą leczenia wielu odmian raka zlokalizowanego w prawie każdym organie ciała. Blisko połowa wszystkich pacjentów z rakiem jest poddawana napromienianiu, a liczba pacjentów wyleczonych tą metodą rośnie z każdym rokiem. Dla wielu pacjentów radioterapia jest jedyną konieczną metodą leczenia. 

Tysiące ludzi zostaje wyleczonych z choroby nowotworowej po zastosowaniu samej radioterapii lub radioterapii w połączeniu z leczeniem chirurgicznym lub chemioterapią.

Lekarze mogą zastosować napromienianie przed operacją, aby zmniejszyć objętość guza. Radioterapia pooperacyjna może służyć powstrzymaniu wzrostu wszelkich komórek, które pozostaną po zabiegu. 

W niektórych przypadkach lekarze stosują promieniowanie jednocześnie z niektórymi lekami przeciwnowotworowymi aby zniszczyć nowotwór.

Nawet kiedy całkowite wyleczenie raka nie jest możliwe radioterapia może przynieść ulgę. Wielu pacjentów stwierdza, że jakość ich życia poprawiła się po zastosowaniu radioterapii stosowanej w celu zmniejszenia guza, zredukowania ucisku, krwawienia, bólu lub innych symptomów raka. Leczenie to znane jest jako terapia paliatywna.

Czy jest jakieś ryzyko przy stosowaniu radioterapii?

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów leczenia stosowanych w różnych chorobach, istnieją pewne zagrożenia dla pacjentów poddawanych radioterapii. Krótkie, wysokie dawki promieniowania, które uszkadzają lub niszczą komórki nowotworowe mogą również zaszkodzić komórkom zdrowym. Kiedy tak się stanie, pacjent doświadczy skutków ubocznych leczenia. Skutki te oraz metody postępowania w przypadku ich wystąpienia są opisane tu: https://faqrak.pl/expert-quest...

Ryzyko pojawienia się skutków ubocznych jest zazwyczaj niższe niż korzyści wynikające ze zniszczenia komórek chorych. Twój lekarz nie zaleci Ci żadnego leczenia o ile korzyści z niego - uzyskanie kontroli nad chorobą i złagodzenie symptomów - nie będą znacznie większe niż ewentualne znane zagrożenia.

W jaki sposób stosuje się radioterapię?

Radioterapię można stosować na jeden z dwóch sposobów: zewnętrznie lub wewnętrznie. Niektórzy pacjenci poddani są po kolei obu tym formom leczenia.

Poszczególne urządzenia stosowane do radioterapii działają w nieco inny sposób i stąd też różne jest ich zastosowanie. 

Niektóre sprawdzają się lepiej w przypadku nowotworów zlokalizowanych tuż pod powierzchnią skóry, inne działają skuteczniej na nowotwory położone głęboko w ciele. Twój lekarz zadecyduje, które z urządzeń będzie najlepsze dla ciebie. 

Kiedy stosuje się radioterapię wewnętrzną - brachyterapię, radioaktywna substancja lub źródło promieniowania zostaje szczelnie zamknięte w niewielkich pojemniczkach, takich jak przewody lub cienkie rurki zwane implantami. Implant jest umieszczany bezpośrednio na nowotworze lub w jamie ciała. Czasami po chirurgicznym usunięciu nowotworu, w obszarze wycięcia umieszcza się implant, aby zniszczyć wszelkie komórki nowotworowe, które mogły pozostać po zabiegu.

Kto prowadzi radioterapię?

Lekarz, który jest specjalistą w zakresie leczenia promieniowaniem - onkolog radioterapeuta - zaplanuje najbardziej korzystny w twoim przypadku rodzaj leczenia. Radioterapeuta kieruje wysoko wyspecjalizowanym zespołem medycznym. W zespole tym mogą znajdować się:

  • fizyk - który gwarantuje, że urządzenia działają prawidłowo i emitują właściwe dawki promieniowania,
  • specjalista d/s dozymetrii - osoba pomagająca w realizacji twojego planu leczenia obliczając liczbę zabiegów i czas trwania każdego z nich,
  • pielęgniarka radioterapeutyczna - zapewniająca opiekę pielęgniarską oraz informacje na temat leczenia i porady w zakresie zwalczania efektów ubocznych,
  • technik radioterapeuta - który układa cię do każdego zabiegu i obsługuje urządzenia emitujące promieniowanie.

Pytania użytkowników

Tata ma 3 centymetrowego guza na jelicie grubym (Adenocarcinoma). Był naświetlany przez 5 dni i miał być operowany ale do operacji nie doszlo, gdyż tato przyjmowal leki przeciw zakrzepowe. Czy samo naswietlanie bez operacji spowoduje choćby tymczasowe zahamowanie wzrostu guza?

Czasowe zatrzymanie wzrostu uda się osiągnąć tą dawką radioterapii ale operacja chirurgiczna jest optymalnym rozwiązaniem.

Po naświetlaniu radykalnym można potem powtórzyć naświetlanie- czy to jest możliwe?

Raczej nie, choć zależy to od dawki całkowitej jaka się otrzymało.

Witam serdecznie jestem po zabiegu nożem gamma kniffe początkowo miałam obrzmiałą twarz i oczy wszystko znikło ale powieki nadal są obrzmiałe tak już zostanie czy można z tym coś zrobić?

Powinno ustąpić z czasem.

Witam:) Usunięto mi guza podniebienia z minimalnym zapasem tkanek zdrowych. Jednakże wycięcie guza dokonano nożem elektrycznym, a całe miejsce przypalono. Dodam, że badanie histopatologiczne wykazało, że jest to rak o niskiej złośliwości ( 4 pkt). Mam 30 lat wszystkie pozostałe badania jak usg jamy brzusznej oraz szyi w porządku. Czy jest konieczność radioterapii. Dodatkowo rana szybko się zagoiła, i nie było po zabiegu żadnych skutków ubocznych ( typu krwawienie, ból, opuchnięcie czy ropienie). Guz nie uciskał na kość i nie nienaruszał innych struktur tkanek

Raczej tak. Przy nowotworach w tej lokalizacji trzeba być szczególnie ostrożnym.

Czy rozbicie guza nowotworowego (w płucu) przez radioterapię to dobra wiadomość? Nie jest tak, że te komórki rakowe, które znajdowały się w guzie, rozsiane są teraz po całym organizmie i mogą powodować przerzuty? Bardzo proszę o odpowiedź.

To dobra wiadomość-te komórki zostały zniszczone przez promieniowanie.

Czy guz trzustki, który na chwilę obecną jest za duży na operację, a będzie poddany radio lub chemioterapii i się zmniejszy, może zostać zoperowany w przyszłości?

Tak, istnieje taka opcja.

Mam skróconą szyjkę macicy jestem skierowana na radioterapię dlaczego

Widocznie stopień zaawansowania nowotworu wymaga leczenia uzupełniającego.

Czy radioterapia lozy po prostetaktomii eliminuje ewentualnie pozostawione w lozy komorki rakowe? Czy moga one przeżyc, napromienianie i dalej sie rozwijac?

Zawsze istniej takie ryzyko które spada jeśli dobrano optymalna dawkę

Po prostetaktomii zastosowano radioterapie ze wzgledu na stwierdzenie pozostawienia mikroskopijnego fragmentu gtuczolu. Znacznik spadl do poziomu nieoznaczalnego, ale po dwoch layach nieznacznie wzrósł. Czy w tym wypadku mozliwa jest podnowna radioterapia tego fragmentu ktory stwierdzono w jamie po RP?

Raczej nie ale wzrost znacznika/markera nie musi oznaczać nawrotu choroby.

Miałam biopsję mammotomiczną (MMT/VAB) opis mikroskopowy:ogniska raka w desmoplastycznym podścielisku rozrzucone na powierzchni ok. 1 cm.RAK PRZEWODOWY NACIEKAJĄCY BEZ SPECYFICZNEGO TYPU. Chciałabym wiedzieć co to oznacza.Doktor prowadzący powiedział mi że otrzymam zastrzyk (jakąś BOMBĘ) i usunie częśc piersi...w dalszym ciągu nie wiem o co chodzi, czy jest może inna metoda leczenia?Zuzanna

Ma Pani zdiagnozowaną wczesną postać raka. lekarz prawdopodobnie myśli o zabiegu oszczędzającym czyli usunięciu fragmentu piersi gdzie znajdowała się zmiana poddana biopsji.

Potrzebujesz wiedzy lub porady?

zamknij
Zadaj pytanie