Diagnostyka chorych z podejrzeniem nowotworu jądra powinna obejmować: badanie podmiotowe, czyli wywiad lekarski oraz przedmiotowe - dokładne badanie lekarskie.
Proces diagnostyczny składa się również z badań laboratoryjnych i obrazowych. W przypadku wykrycia przez lekarza podejrzanej zmiany w jądrze w pierwszej kolejności wykonuje się ultrasonografię (USG) moszny (badanie konieczne także w przypadku podejrzenia nowotworu przy prawidłowym wyniku badania przedmiotowego jądra). Badanie to jest bezbolesne i nieinwazyjne, jak również nieszkodliwe dla jąder. W przypadku stwierdzenia guza jądra, chory kierowany jest na chirurgiczne usunięcie jądra – orchidektomię.
W przypadku nowotworów jądra nie wykonuje się biopsji jądra przez skórę moszny!
Rozpoznanie oraz stwierdzenie zaawansowania choroby stawia się na podstawie badania histopatologicznego usuniętego jądra. Jest to ocena mikroskopowa, dzięki której można zidentyfikować charakter zmiany.
Dalsza diagnostyka niezbędna jest do zakwalifikowania chorego do grupy ryzyka i dostosowania odpowiedniego leczenia. Wykonuję się tomografię komputerową (TK) klatki piersiowej, brzucha, miednicy, celem oceny występowania przerzutów do regionalnych węzłów chłonnych i przerzutów odległych do innych narządów. TK wykorzystywane jest również do obserwacji postępu leczenia i monitorowania pacjenta, aby wykryć ewentualny nawrót choroby po zakończeniu leczenia. Rezonans magnetyczny (MRI) jest alternatywnym badaniem do TK, natomiast jest badaniem droższym i mniej dostępnym. Rezonans magnetyczny wykonywany jest przy podejrzeniu przerzutów do ośrodkowego układu nerwowego.
W diagnostyce ważne są również badania biochemiczne wykonywane z krwi pacjenta. Oznacza się biologiczne markery nowotworów, które pełnią ważną funkcję w ocenie stopnia zaawansowania i rokowania oraz monitorowaniu odpowiedzi na leczenie i wykrywaniu nawrotów. Markery należy oznaczyć przed orchideoktomią (zabieg usunięcia jądra) i przynajmniej 7 dni po jej wykonaniu.. Markery nowotworowe to substancje wydzielane do krwi przez guz nowotworowy. Spadek markerów nowotworowych po leczeniu oznacza pomyślny przebieg terapii, a ponowny wzrost może odpowiadać oporności na leczenie lub nawrotowi choroby. Istotne markery w przypadku nowotworu jądra to:
Wykonanie wszystkich badań umożliwia ustalenie rozpoznania choroby i stopnia zaawansowania. Dokładne postawienie rozpoznania nowotworu, jego zaawansowania oraz określenie grupy rokowniczej pacjenta jest konieczne do dostosowania odpowiedniego schematu terapeutycznego dla pacjenta.
Bardzo istotne we wczesnej diagnostyce jest samobadanie jąder przez mężczyzn. Pozwala to na szybką identyfikację nowo powstałych zmian w obrębie jąder, co wiąże się z wcześniejszym zgłoszeniem się do lekarza i rozpoznaniem choroby na wczesny etapie. Takie postępowanie prowadzi do włączenia leczenia przy niskim stopniu zaawansowania zmiany. Wiąże się to z mniej intensywnym leczeniem, większą szansą wyzdrowienia i lepszym rokowaniem.
Jak przeprowadzić badanie?
Samokontrole najlepiej wykonać podczas kąpieli. Worek mosznowy ulega rozluźnieniu ułatwiając badanie jąder. Najlepiej badać jądra trzymając je pomiędzy kciukiem a palcami. Delikatny nacisk powinien powodować ugięcie się jądra powodując uczucie. Powierzchnia jądra jest gładka i nie zawiera guzków. W mosznie nad jądrami znajdują się najądrza magazynujące spermę. Ich obecność jest prawidłowa. Mężczyzna powinien zapamiętać kształt, wielkość i konsystencje jąder, aby porównywać te cechy w comiesięcznych badaniach.
Na co należy zwracać uwagę?
- jakiekolwiek powiększenie jednego lub obu jąder ( wystąpienie nagłej dysproporcji pomiędzy jądrami);
- uczucie ciężaru w mosznie;
- uczucie stwardnienia jądra (jądro powinno być miękkie, sprężyste);
- uczucie dyskomfortu w okolicy krocza.
Sfinansowane z budżetu Miasta Poznania