Profilaktyka zachorowania na raka szyjki macicy polega w dużej mierze na regularnie wykonywanej cytologii. Jest to badanie, które polega na zebraniu komórek z tarczy i kanału szyjki macicy specjalną szczoteczką. Badanie wykonuje lekarz ginekolog lub położna, która ma specjalne uprawnienia. Pobrane komórki są badane mikroskopowo przez lekarza patomorfologa, w celu znalezienia ewentualnych nieprawidłowości. Regularnie wykonywana cytologia pozwala na odpowiednio wczesne wykrycie stanów przedrakowych i już rozwiniętych nowotworów. Aktualne programy profilaktyczne organizowane przez Ministerstwo Zdrowia pozwalają na zrobienie bezpłatnej cytologii co trzy lata dla kobiet w wieku 25-59 lat. Więcej o badaniu cytologicznym przeczytasz tutaj [diagnostyka, objawy, rozpoznanie].
Rozwój raka szyjki macicy jest bezpośrednio związany z infekcją wirusem brodawczaka ludzkiego, dlatego kolejnym elementem profilaktyki są szczepienia ochronne przeciw wirusowi HPV. Zakłada się, że przy wysokiej wyszczepialności w danej populacji (70- 90 % osobników), będzie można zapobiec do około 90% zachorowań na raka szyjki macicy. Szczepionka nie wywołuje zakażenia- zawiera tylko antygeny białkowe wirusa, czyli cząsteczki, które pozwalają naszemu układowi immunologicznemu na rozpoznanie danego patogenu. Dzięki takiemu wcześniejszemu przygotowaniu, organizm będzie gotowy na zwalczanie właściwej infekcji. W Polsce dostępne są trzy rodzaje szczepionek przeciwko HPV, każda działa przeciwko najbardziej onkogennym podtypom wirusa. Wiele samorządów prowadzi programy profilaktyczne, dzięki którym dzieci mogą zostać bezpłatnie zaszczepione przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego. Szczepienie zazwyczaj nie ma żadnych skutków ubocznych; ewentualnie mogą wystąpić ból w miejscu iniekcji, zaczerwienienie, świąd, obrzęk, ból mięśni i głowy oraz zmęczenie. Więcej o wirusie HPV i profilaktyce zakażenia przeczytasz tutaj: [infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego i profilaktyka zakażenia].
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego zachodzi najczęściej w wyniku niebezpiecznych zachowań seksualnych, dlatego istotne jest zachowanie ostrożności w tym zakresie. Wczesna inicjacja seksualna i duża liczba partnerów seksualnych (wg WHO więcej niż 2) to czynniki ryzyka dla rozwoju raka szyjki macicy. Należy pamiętać o używaniu prezerwatyw- nie chronią one przed zakażeniem HPV w 100%, ale stanowią ochronę przed innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jedną z takich chorób jest zakażenie bakterią Chlamydia, które podnosi ryzyko zachorowania na raka szyjki macicy. Ponadto, czynnikami ryzyka są wielokrotne ciąże i długotrwałe stosowanie środków antykoncepcyjnych, dlatego też zaleca się takim pacjentkom regularne badania ginekologiczne i cytologiczne, w celu profilaktyki zakażeń HPV i rozwoju nowotworów szyjki macicy.
Innymi elementami profilaktyki jest rzucenie palenia, przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania oraz regularna aktywność fizyczna.
Sfinansowane z budżetu Miasta Poznania