Jeżeli uda się wykryć nowotwór i potwierdzić go badaniem histopatologicznym, konieczna będzie ocena stopnia złośliwości (grading) oraz stadium zaawansowania (staging).
Dla rozpoznania raka pęcherza kluczowe znaczenie ma badanie histopatologiczne pobranego materiału. Przeprowadza je lekarz patomorfolog oglądając wycinek guza pod mikroskopem. Badanie to umożliwia ocenę stopnia złośliwości histologicznej guza. Ocena stopnia złośliwości histologicznej (tzw. grading) określa jak dużą zdolność do naciekania i niszczenia sąsiednich tkanek oraz rozprzestrzeniania się poprzez tworzenie przerzutów posiada dany rak. Im bardziej zróżnicowany nowotwór (im dojrzalsze są komórki nowotworu), tym niższy stopień złośliwości histologicznej. Im niższy stopień złośliwości, tym wolniejszy wzrost guza i mniejsze ryzyko tworzenia przerzutów. Grading pomaga oszacować jak szybko nowotwór może rosnąc i jakie jest ryzyko przerzutów. Ma on także znaczenie przy planowaniu leczenia oraz rokowania. Stopień złośliwości histologicznej w raku pęcherza określany jest jako G1, G2, G3 lub G4. Stopień G1 odpowiada nowotworom dobrze zróżnicowanym, o niskiej złośliwości. G2 oznacza nowotwór o średnim stopniu złośliwości. Stopień G3 odpowiada nowotworowi o małym zróżnicowaniu, a tym samym o wysokiej złośliwości. Stopień G4 przypisywany jest zmianom niezróżnicowanym (tzw. anaplastycznym) o najwyższym stopniu złośliwości.
Stopień zaawansowania (staging) umożliwia określenie jak rozległa jest choroba, czy uległa rozsianiu, czyli czy zajęła także węzły chłonne i odległe narządy. Staging określany jest przy pomocy klasyfikacji TNM. Ocena dokonywana jest w oparciu o badania wymienione w punkcie DIAGNOSTYKA.
Ocena obejmuje:
- wielkość guza (T – tumor, guz),
- przerzuty w regionalnych węzłach chłonnych (N – lymph nodes, węzły chłonne),
- obecność przerzutów odległych (M – metastasis, przerzut).
Każdej z tych cech przypisywany jest stopień zaawansowania określany odpowiednią cyfrą. Dla przykładu, im większa liczba przypisana jest wielkości guza (cecha T), tym większy guz, bardziej zaawansowany. Im większa liczba przypisana jest cesze N, tym więcej węzłów chłonnych jest zajętych przez proces nowotworowy.
T – wielkość guza. Oceniana jest w skali od 0 do 4 w zależności od wielkości guza i naciekania okolicznych struktur. Jako Tis określany jest rak śródnabłonkowy (czyli nieinwazyjny) płaski. Nieinwazyjny rak brodawczakowaty określany jest natomiast jako Ta. Pod względem zaawansowania w klasyfikacji TNM raki pęcherza można podzielić na powierzchowne (zalicza się do nich nowotwory w stopniu Ta, Tis, T1) oraz naciekające (stopień =T2). Jest to istotny podział, ponieważ postępowanie w przypadku nowotworów powierzchownych i naciekających jest diametralnie różne.
N – stan węzłów chłonnych regionalnych. Są to węzły chłonne zlokalizowane w okolicy pęcherza moczowego. Węzły oceniane są w skali od 0 do 3. Im więcej zajętych węzłów chłonnych, tym wyższy wynik.
M – obecność przerzutów odległych. Jeśli nie występują, określa się to jako M0. Jeśli natomiast przerzuty są obecne, określa się to jako M1. Rak pęcherza moczowego może dawać przerzuty do węzłów chłonnych, wątroby, płuc, mózgu i kości.
Staging jest niezwykle istotny w diagnostyce raka pęcherza. Określenie cech TNM umożliwia określenie stopnia zaawansowania klinicznego nowotworu. Wyróżnia się stopnie od 0 do IV. Im wyższy stopień, tym bardziej zaawansowana choroba i intensywniejsze leczenie. Określenie stopnia zaawansowania jest ważne, gdyż decyduje o sposobie leczenia.
Sfinansowane z budżetu Miasta Poznania