Diagnostyka nowotworu ośrodkowego układu nerwowego rozpoczyna się u lekarza pierwszego kontaktu, u którego badanie podmiotowe i przedmiotowe rozszerzane jest o badanie neurologiczne i inne niezbędne składowe w zależności od podawanych objawów.
Badanie podmiotowe i przedmiotowe obejmuje:
- wywiad (dotyczący również zdrowia najbliższej rodziny i występowania u nich nowotworów lub innych chorób przewlekłych);
- ogólne badanie przedmiotowe z określeniem ciśnienia tętniczego i czynności serca;
- badanie neurologiczne;
- informacje na temat rodzaju i leczenia chorób współwystępujących;
- badanie dna oka u pacjentów z objawami sugerującymi podwyższone ciśnienie wewnątrzczaszkowe.
Podstawowa diagnostyka procesów rozrostowych to badania neuroobrazowe. W zależności od wskazań oraz dostępności badania wykonuje się rezonans magnetyczny lub tomografie komputerowa z kontrastem.
Do określenia szczegółowej budowy zmiany rozrostowej oraz jej charakteru histologicznego niezbędne jest pobranie materiału podczas resekcji guza lub podczas biopsji.
Do badań obrazowych należą:
- magnetyczny rezonans (MR) bez i po dożylnym podaniu środka kontrastowego - badanie z wyboru w większości nowotworów OUN;
- komputerowa tomografia (KT) z kontrastem, która jest podstawowym badaniem w przypadku poszukiwania przerzutów do mózgu (wyjątkiem są przerzuty do opon mózgowo-rdzeniowych i kanału kręgowego, w przypadku których badaniem z wyboru jest MR) oraz w diagnostyce guzów wychodzących z kości;
- angiografia MR lub KT, pozwala ocenić położenie guza w stosunku do dużych naczyń, drożność naczyń i ułatwia planowanie zabiegu operacyjnego;
- angiografia z podaniem kontrastu dotętniczo - wykonywana, gdy MR lub KT wykazują bogate unaczynienie nowotworu i wskazane jest zamknięcie (embolizacja) naczyń przed resekcją guza.
Ze względu na różną lokalizacje zmian rozrostowych w mózgu, wykonuje się dodatkowo badania uzupełniające. Mają one na celu sprawdzenie stanu czynnościowego zmysłów, OUN, określenie stężenia substancji, które są wydzielane przez niektóre guzy. Ma to znaczenie diagnostyczny, oraz służy do monitorowania przebiegu leczenia:
- badanie okulistyczne (ostrość wzroku, obraz dna oka, pole widzenia);
- audiometria i badanie błędników (osłoniaki nerwu przedsionkowego i inne guzy kąta móżdżkowo-mostowego);
- elektroencefalografia EEG (diagnostyka i monitorowanie chorych na padaczkę);
- słuchowe, wzrokowe, somatosensoryczne i motoryczne potencjały wywołane (lokalizacja uszkodzenia, monitorowanie śródoperacyjne);
- ocena stężenia markerów nowotworowych: podjednostka b ludzkiej gonadotropiny (b-HCG) i a-fetoproteina (AFP);
- ultrasonografia (USG) w przypadku podejrzenia, iż zmiany w mózgu są ogniskami przerzutowymi ze zmiany złośliwej zlokalizowanej poza ośrodkowym układem nerwowym;
Inne badania dodatkowe wykonuje się w zależności od wskazań klinicznych (zdjęcie rentgenowskie (RTG) klatki piersiowej, scyntygrafia kości, podstawowe badania krwi i moczu oraz inne).
Sfinansowane z budżetu Miasta Poznania