Objawy nowotworu mózgu są bardzo zróżnicowane i zależą od wielu czynników m.in. od umiejscowienia guza, rozmiaru i jego budowy histologicznej. Ponieważ objawy mogą być niespecyficzne, pojawiać się stopniowo, czasem przejściowo ustępować, rozpoznanie często stawiane jest po długim okresie od wystąpienia pierwszych symptomów. Nowotwory wolno rosnące powodują przemieszczenie się struktur ośrodkowego układu nerwowego tzw. efekt masy guza, najczęściej diagnozowane są w zaawansowanym stadium, będąc już dużych rozmiarów. Natomiast guzy rozwijające się szybko dają wczesne objawy, w momencie diagnozy zazwyczaj są niewielkich rozmiarów. Objawy dzieli się na ogólne, do których należą oznaki podwyższonego ciśnienia wewnątrzczaszkowego, osłabienie sprawności umysłowej, zaburzenia pamięci, napady padaczkowe oraz symptomy typowe dla lokalizacji guza (niedowład, zaburzenia czucia, zaburzenia mowy, objawy móżdżkowe, uszkodzenie nerwów czaszkowych, ogniskowe napady padaczkowe).
- Zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego: powstaje na wskutek powiększenia się zawartości czaszki, przy jednoczesnej stałej objętości kostnej czaszki. Może być wywołany rosnącym rozmiarem guza bądź też zaburzeniem w odpływie płynu mózgowo-rdzeniowego. Stanami, w których występuje nadciśnienie śródczaszkowe, są między innymi: guzy śródczaszkowe, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, wodogłowie, pourazowy obrzęk mózgu. Objawia się silnymi bólami głowy, którym mogą towarzyszyć nudności i wymioty, najbardziej nasilone rano, zwolnioną pracą serca (bradykardia), wzrostem ciśnienia tętniczego. Gwałtowny wzrost ciśnienia śródczaszkowego może doprowadzić do wklinowania mózgu, w przebiegu którego pojawiają się zaburzenia świadomości, zatrzymania krążenia i oddechu, stan ten wymaga szybkiej interwencji chirurgicznej.
Objawy w zależności od lokalizacji nowotworu:
- Guzy płata czołowego: powodują porażenie jednostronne, zaburzenia pamięci, wpływają na zachowanie i stan psychiczny chorych. W tej lokalizacji może również dojść do zaburzeń węchu oraz zaburzeń widzenia.
- Guzy płata skroniowego: przez długi okres są bezobjawowe, stąd istnieją wielkie trudności we wczesnym diagnozowaniu. Zmiany złośliwe w płacie skroniowym mogą prowadzić do napadów drgawkowych (występują u 50% chorych), upośledzenia zapamiętywania i odtwarzania treści z pamięci długotrwałej.
- Guzy płata ciemieniowego: powodują zaburzenia czucia na przeciwstronnej połowie ciała względem umiejscowienia guza w mózgu. Częstym objawem jest utrata umiejętności pisania tzw. agrafia. Można również zauważyć zaburzenia orientacji w przestrzeni, jak również zaburzenia rozpoznawania części swojego ciała.
- Guzy płata potylicznego: 95% pacjentów z guzem w tej lokalizacji ma zaburzenia widzenia.
- Nowotwory pnia mózgu: częste objawy to bóle głowy i wymioty wynikające z wodogłowia oraz nieskoordynowany chód. Może pojawić się osłabienie mięśni po jednej stronie ciała, senność. Objawy mogą również wynikać z zajęcia poszczególnych nerwów czaszkowych np.: nierówność źrenic, podwójne widzenie, opadanie powiek, głuchota.
- Nowotwory móżdżku: w objawach dominuje zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, zazwyczaj dochodzi do wodogłowia. Guzy tej okolicy mogą powodować zaburzenia chodu, chwiejność, zataczanie, bóle tylnej części głowy, oczopląs.
- Guzy w kącie mostowo-móżdżkowym: najczęściej są to nowotwory nerwu słuchowego, objawiające się „buczeniem” i „dzwonieniem” w uszach. Rzadziej pojawiają się zawroty głowy. W miarę wzrostu guza może pojawić się głuchota.
Sfinansowane z budżetu Miasta Poznania