Alfabet raka Nowotwory złośliwe skóry Ochrona przeciwsłoneczna

Promienie ultrafioletowe to główny ryzyka raków skóry, dlatego w profilaktyce chorób z tej grupy niezwykle istotną rolę spełnia ochrona przed szkodliwym działaniem promieni UV. Głównym źródłem promieni ultrafioletowych jest światło słoneczne, a także solaria.

Wyróżniamy 3 typy promieniowania UV:

• UVA: przyspieszają starzenie się komórek i pośrednio uszkadzają ich DNA. To właśnie przez działanie UVA pojawiają się zmarszczki i inne oznaki starzenia się skóry, ponadto mogą mieć inicjujący wpływ na rozwój raka skóry. Szczególnie duża ekspozycja na UVA grozi użytkownikom solarium;
• UVB: bezpośrednio uszkadzają DNA komórek, ze względu na ich większą energię. Na co dzień, działanie UVB objawia się przez oparzenia słoneczne i mają główny wpływ na rozwój zmian nowotworowych w obrębie skóry;
• UVC: mają najwięcej energii spośród innych rodzajów promieni UV, ale nie przechodzą przez atmosferę, stąd nie są one czynnikiem ryzyka.

Różnice między promieniowaniem UVA, a UVB można łatwo zapamiętać przez proste, angielskie skojarzenia:

• UVA – aging (z ang. starzenie; wywołuje zmarszczki i starzenie skóry);                        
• UVB – burn (z ang. oparzenie; wywołuje oparzenia słoneczne).

Szkodliwe działanie promieni UV będzie tym większe, im większe będzie nasłonecznienie. Ryzyko będzie wzrastać między godz. 10:00 a 16:00, szczególnie wiosną i latem oraz na wysokościach. Trzeba również pamiętać, że chmury nie gwarantują całkowitego zablokowania promieni ultrafioletowych- nawet wtedy mogą docierać do skóry, dlatego tak ważne jest stosowanie się do zasad właściwej ochrony przeciwsłonecznej przez cały rok.

Przed słońcem można się chronić na wiele sposobów. Najprostszą metodą jest po prostu unikanie słońca, niestety, nie zawsze jest to wykonalne. W sytuacjach, kiedy nie jest to możliwe, z pomocą przychodzą ubrania, czapki, okulary przeciwsłoneczne i specjalne kosmetyki z filtrami przeciwsłonecznymi.

Wskaźnik ochrony przeciwsłonecznej, czyli SPF (ang. Sun Protection Factor) to specjalny wskaźnik stosowany przy produkcji kosmetyków, w celu określenia stopnia ochrony przeciwsłonecznej. Na opakowaniach kremów z filtrem zawsze napisany jest numer SPF, który oznacza poziom ochrony przed promieniowaniem UVB (nie każdy krem z filtrem zapewnia ochronę przed promieniowaniem UVA, dlatego warto oglądać etykiety w poszukiwaniu podwójnej ochrony- tego typu kosmetyki należą do gamy broad spectrum). Skalę SPF można odczytywać w ten sposób:

• SPF 15: zapewnia około 93% ochrony przed UVB;
• SPF 30: zapewnia około 97% ochrony przed UVB;
• SPF 50: zapewnia około 98% ochrony przed UVB itd.

Aby zapewnić sobie jak najlepszą ochronę, zalecane jest używanie kremów z filtrem SPF minimum 30, najlepiej z gamy tzw. „szerokiego spectrum” (ang. broad spectrum), które zapewnia ochronę przeciwko promieniowaniu UVB, jak i UVA. Istotne jest też odpowiednie aplikowanie kremu z filtrem: powinno się go nakładać dużą ilość, nie tylko na twarz, ale i na szyję, uszy, ramiona i resztę ciała, co trzeba powtarzać co 2 godziny (częściej w przypadku nadmiernego pocenia się, kapania itp.). Choć na rynku dostępne są kremy z SPF 100, nie oznacza to jednak, że zapewnia on 100% ochrony, dlatego ważne jest jednoczesne używanie kilku metod ochrony przeciwsłonecznej.