Omega, Wygrał

Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 są niezbędnymi kwasami tłuszczowymi, tzn. nie mogą być wytwarzane przez organizm. Są one jednak potrzebne do optymalnego funkcjonowania naszego organizmu. Kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 pełnią, najprościej mówiąc, przeciwstawne funkcje. Na przykład kwasy tłuszczowe omega-6 sprzyjają tworzeniu się płytek krwi, natomiast kwasy omega-3 przeciwdziałają ich zlepianiu. Kwasy tłuszczowe omega-6 sprzyjają stanom zapalnym, kwasy omega-3 działają przeciwzapalnie. Kwasy tłuszczowe omega-6 mogą podnosić ciśnienie krwi, natomiast kwasy omega-3 mają tendencję do jego obniżania. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że wszystkie funkcje kwasów tłuszczowych omega-6 są w zasadzie negatywne, podczas gdy kwasy tłuszczowe omega-3 mają tendencję do odgrywania roli "dobrego faceta". Nie można tego jednak powiedzieć jako ogólnego stwierdzenia. Bo nawet rzekomo negatywne właściwości kwasów tłuszczowych omega-6 są dla naszego organizmu niezbędne, a w niektórych przypadkach wręcz życiowe. Na przykład, reakcje zapalne są ważne dla zabijania bakterii, a więc są częścią procesu leczenia. Gdyby to po prostu pominąć, poważne zatrucie nastąpiłoby znacznie szybciej. Problemem, z którym mamy do czynienia obecnie, jest niezrównoważony stosunek kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3, co skutkuje dominacją właściwości jednego z dwóch kwasów tłuszczowych. W tym kraju spożywa się wyraźnie za dużo kwasów tłuszczowych omega-6 i za mało kwasów omega-3. Według obecnej wiedzy należy dążyć do stosunku kwasów tłuszczowych omega-6 do omega-3 na poziomie 5:1. Obecnie osiąga się stosunek około 8:1 u mężczyzn i około 6:1 u kobiet. Kwasy tłuszczowe omega-6 znajdują się w wielu popularnych produktach spożywczych, takich jak produkty z pełnego ziarna i oleje, takie jak olej słonecznikowy lub krokoszowy. Natomiast nasza dieta jest raczej uboga w kwasy tłuszczowe omega-3. Występują one głównie w tłustych rybach, takich jak śledź, łosoś, makrela i halibut. Wśród olejów olej lniany, olej z orzechów włoskich i olej rzepakowy zawierają znaczne ilości kwasów tłuszczowych omega-3. Ponieważ wiele osób nie spożywa wystarczającej ilości pokarmów zawierających kwasy tłuszczowe omega-3, przyjmowanie kwasów tłuszczowych omega-3 za pośrednictwem suplementów diety może mieć sens. Najważniejsze kwasy tłuszczowe omega-3 to kwas eikospentaenowy (EPA) i kwas dokozaheksaenowy (DHA). EPA może być również syntetyzowane poprzez kwas alfa-linolenowy, który znajduje się np. w oleju lnianym. Niestety proces ten nie jest zbyt wydajny, dlatego zaleca się regularne spożywanie tłustych ryb morskich, gdyż zarówno EPA, jak i DHA występują tam bezpośrednio i nie muszą być najpierw przekształcane. EPA przejmuje ważne funkcje metaboliczne i jest m.in. materiałem wyjściowym do produkcji eikozanoidów, które są istotnie zaangażowane w funkcje odpornościowe i krzepnięcie krwi. Wielonienasycony niezbędny kwas tłuszczowy DHA może być również syntetyzowany z EPA. DHA przejmuje ważne funkcje jako integralny składnik błon, zwłaszcza w obszarze komórek nerwowych, a tu przede wszystkim w mózgu i siatkówce. Ponadto DHA ma wpływ na pracę serca i ciśnienie krwi. Inne pozytywne właściwości związane z kwasami omega-3 to obniżenie poziomu cholesterolu, a zwłaszcza obniżenie poziomu trójglicerydów oraz pozytywny wpływ na choroby reumatoidalne: Powstawanie prozapalnych i przeciwzapalnych eikozanoidów jest uwarunkowane składem kwasów tłuszczowych w diecie. Kwasy tłuszczowe omega-3 hamują proces zapalny w chorobach reumatoidalnych. Oleje rybne są obecnie coraz częściej stosowane również w dziedzinie anti-ageing: udowodniono pozytywny wpływ na skórę i zdrowie stawów. Kupując produkt upewnij się, że zawiera on co najmniej 30% EPA i DHA na porcję. Odpowiada to naturalnemu występowaniu EPA i DHA w rybach. Takie suplementy są zazwyczaj wykonane z oleju rybiego. W międzyczasie jednak coraz częściej oferowane są transestryfikowane oleje rybne o zawartości ok. 60% DHA i EPA. Oferowane są również preparaty roślinne z kwasem alfa-linolenowym z oleju lnianego lub perilla. Zawartość EPA i DHA jest jednak znacznie niższa niż w oleju rybnym, ponieważ kwas alfa-linolenowy jest przekształcany do biologicznie aktywnej formy EPA tylko w około 5%. Osoby, które nie spożywają porcji tłustych ryb morskich co najmniej 2-3 razy w tygodniu, powinny pomyśleć o suplementacji olejem z łososia. Najczęściej są one oferowane w postaci miękkich kapsułek żelatynowych, tymczasem nie tylko w aptekach, ale także w sklepach ze zdrową żywnością i supermarketach. DGE zaleca dzienne spożycie 250 mg EPA/DHA . Należy jednak zauważyć, że można beknąć po zażyciu kapsułek z olejem rybnym. Osoby wrażliwe na smak ryb mogą przyjmować kapsułki krótko przed pójściem spać.