Nowotwory złośliwe jelita grubego i odbytnicy są trzecimi pod względem liczby zachorowań nowotworami u mężczyzn w Polsce i drugimi u kobiet. W 2017 roku zarejestrowano 18 309 nowych przypadków zachorowań (8 131 u kobiet, 10 178 u mężczyzn). Większość zachorowań ma miejsce po 50 roku życia. Dla nowotworów jelita grubego i odbytnicy charakterystyczna jest tendencja wzrostowa współczynników zachorowalności. Przy założeniu stabilności trendów odnośnie zmian demograficznych oraz wpływu czynników ryzyka, prognozowana liczba nowych zachorowań w roku 2027 w Polsce będzie wynosić około 25 000. Pod względem liczby zgonów, nowotwory złośliwe jelita grubego i odbytnicy znajdują się na drugim miejscu u mężczyzn oraz na trzecim miejscu u kobiet. W 2017 wystąpiły w populacji 12 270 zgony (5 370 u kobiet, 6 900 u mężczyzn). Dla nowotworów jelita grubego i odbytnicy obserwuje się wzrost współczynników umieralności u mężczyzn oraz stabilizację umieralności u kobiet (na podstawie danych z Krajowego Rejestru Nowotworów).
Istotnym czynnikiem ryzyka występowania nowotworów złośliwych jelita grubego i odbytnicy jest historia rodzinna. Podwyższone ryzyko zachorowania obserwuje się w przypadku występowania w najbliższej rodzinie nowotworów jelita grubego i odbytnicy przed 50 rokiem życia. Występowanie zespołów dziedzicznych HNPCC (niepolipowaty rak jelita grubego) i FAP (rodzinna polipowatość gruczolakowata) predysponuje do zachorowań. Na rozwój nowotworów jelita grubego odbytnicy wpływają również czynniki związane ze stylem życia. Konsumpcja alkoholu w dawce powyżej 45 gramów dziennie, palenie papierosów, spożywanie więcej niż 120 gramów czerwonego lub przetworzonego mięsa dziennie, a także dieta uboga w owoce i warzywa zwiększają ryzyko zachorowania. Nadwaga i otyłość zwiększają ryzyko zachorowania natomiast aktywność fizyczna jest czynnikiem ochronnym. Przyjmowanie aspiryny w dawce co najmniej 300 mg dziennie wiąże się z redukcją ryzyka zachorowania na nowotwór jelita grubego i odbytnicy, lecz ta metoda profilaktyki powinna być skonsultowana z lekarzem.
Badaniem przesiewowym w kierunku wczesnego wykrywania nowotworów jelita grubego i odbytnicy zalecanym przez Radę Unii Europejskiej jest badanie na krew utajoną w kale dla osób w wieku 50-74 lata. Innymi metodami skryningowymi są kolonoskopia i sigmoidoskopia.