Wyniki badania przeprowadzonego przez Uniwersytet w Uppsali w populacji ponad 250 tys. kobiet wskazują, że stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych (OC – oral contraceptives) chroni przed nowotworami jajnika oraz trzonu macicy. Efekt ochronny utrzymuje się do kilku dekad po zaprzestaniu stosowania.
Nowotwory jajnika oraz trzonu macicy należą do najczęściej diagnozowanych nowotworów ginekologicznych z życiowym ryzykiem zachorowania wynoszącym ponad 2%. Nowotwory trzonu macicy występują nieco częściej, ale są zwykle diagnozowane we wczesnym stadium rozwoju przez co umieralność z nimi związana jest niska. Natomiast nowotwory jajnika należą do bardzo śmiertelnych nowotworów, ponieważ najczęściej rozpoznawane są w momencie przerzutów do innych narządów.
Pierwsze pigułki antykoncepcyjne zostały dopuszczone do stosowania w latach 60-tych ubiegłego wieku i szacuje się że około 80% kobiet w krajach Europy Zachodniej stosowało lub stosuje je na jakimś etapie swojego życia. OC zawierają estrogen i progesteron, które są syntetycznymi formami żeńskich hormonów płciowych.
W opisywanym badaniu porównano zachorowalność na nowotwory złośliwe piersi, jajnika oraz trzonu macicy u kobiet, które stosowały doustne środki antykoncepcyjne z zachorowalnością na wymienione nowotwory w grupie kobiet, które nie stosowały OC. Wyniki wskazują bardzo wyraźnie na ochronny wpływ stosowania OC w przypadku nowotworów jajnika oraz trzonu macicy. 15 lat po zaprzestaniu stosowania, ryzyko tych nowotworów w grupie kobiet zażywających OC było niższe o około 50% niż w grupie kobiet, które ich nie zażywały, a obniżone ryzyko utrzymywało się nawet 30-35 lat po zaprzestaniu stosowania.
Wynik wcześniejszych badań wskazywały na wzrost ryzyka nowotworów piersi u kobiet stosujących OC. W omawianym badaniu, niespodziewanie dla samych autorów, wykazano jedynie niewielki wzrost ryzyka tych nowotworów w związku z zażywaniem OC, który zanikał kilka lat po zaprzestaniu stosowania. Sugerowałoby to, że życiowe ryzyko zachorowania na nowotwór złośliwy piersi może nie różnić się w grupach kobiet stosujących i niestosujących OC, nawet jeżeli obserwowany jest niewielki krótkotrwały wzrost ryzyka.
Wyniki omawianego badania są bardzo istotne ze względu na fakt, że stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych powszechnie wiąże się z występowaniem skutków ubocznych w postaci wyższego ryzyka nowotworów piersi oraz zakrzepicy żył głębokich. Nowe informacje mogą być pomocne w podejmowaniu przez kobiety świadomej decyzji odnośnie stosowania lub niestosowania OC.