Niepalenie papierosów to podstawowy element profilaktyki nowotworów złośliwych płuca, nie dający jednak gwarancji, że na ten nowotwór nie zachorujemy. Każdego roku w USA od 16 000 do 24 000 osób umiera z powodu nowotworów złośliwych płuca (20% wszystkich zgonów na nowotwór płuca), mimo że nigdy nie paliły papierosów i nie używały żadnych form tytoniu. Gdyby z nowotworów złośliwych płuca u niepalących stworzyć odrębną kategorię nowotworów, znalazłby się one w dziesiątce najczęstszych przyczyn zgonów na nowotwory w USA.
Najistotniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór płuca jest palenie papierosów ale są także inne czynniki wpływające na podwyższenie ryzyka zachorowania. Należą do niech:
Radon – ekspozycja na ten gaz jest najistotniejszym czynnikiem ryzyka zachorowania na nowotwór płuca u osób niepalących. W USA jest przyczyną 21 000 zgonów na nowotwór płuca rocznie. Radon występuje naturalnie w przyrodzie w wyniku rozpadu pierwiastków promieniotwórczych uranu U-238 oraz toru Tu-232, które stanowią składniki skał, gruntów i gleb. Radon jest składnikiem podłoża i występuje w stężeniach niegroźnych dla zdrowia, czasami jednak jego koncentracja wzrasta w domach budowanych na podłożu zawierającym naturalne depozyty uranu. Ryzyko nowotworu płuca jest wyższe u osób, które przez wiele lat mieszkały w domach zbudowanych z materiałów zanieczyszczonych radonem. Ponieważ radon jest gazem niewidocznym oraz bezzapachowym, jedyną metodą stwierdzenia czy zagraża zdrowiu jest pomiar jego stężenia. W Polsce zarządzenie Prezesa Polskiej Agencji Atomistyki z dnia 7 lipca 1995 roku jako graniczne średnie roczne stężenie radonu-222 w pomieszczeniach przeznaczonych na stały pobyt ludzi określa 200 Bq/m3 (w budynkach oddanych do użytku po 1 stycznia 1998 roku), co jest zgodne z przepisami obowiązującymi obecnie w większości krajów i zalecaniami Unii Europejskiej.
Bierne palenie – każdego roku w USA 7 000 niepalących dorosłych osób umiera z powodu nowotworów płuca, których przyczyną jest bierne palenie papierosów. Prawo zabraniające palenia papierosów w miejscach publicznych może ograniczyć liczbę nowotworów. Istotnym czynnikiem ryzyka jest narażenie na dym tytoniowy w miejscu pracy i w środowisku domowym.
Ekspozycja w miejscu pracy – czynnikami na które narażenie może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwór płuca są azbest oraz wyziewy ze silników na olej napędowy.
Zanieczyszczenie powietrza – zanieczyszczenie powietrza zarówno zewnętrznego jak i w pomieszczeniach zamkniętych może zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwór płuca. Międzynarodowa Organizacja do Badań nad Rakiem (International Agency for Research on Cancer, IARC) ogłosiła w dniu 17.10.2013 roku komunikat, w którym potwierdziła sklasyfikowanie zewnętrznego zanieczyszczenia powietrza jako czynnik kancerogenny dla ludzi (grupa 1).
Mutacje w niektórych genach obserwowane są częściej w przypadku nowotworów płuca występujących u osób niepalących niż u palaczy.
Osoby niepalące papierosów wyeliminowały najistotniejszy czynnik ryzyka wystąpienia nowotworu płuca (ryzyko zachorowania jest ponad 25-krotnie wyższe u mężczyzn palących papierosy oraz ponad 26-krotnie wyższe u kobiet). Jednak niepalący mogą zrobić więcej aby obniżyć swoje ryzyko zachorowania na nowotwór płuca poprzez: pomiar stężenia radonu w mieszkaniu, unikanie narażenie na dym tytoniowy oraz ograniczenie narażenia na czynniki ryzyka w miejscu pracy. Dieta z dużą ilości owoców i warzyw pozwala ograniczyć ryzyko zachorowania na nowotwór płuca zarówno u osób palących papierosy jak i u niepalących. Jednak jakikolwiek ochronny wpływ konsumpcji owoców i warzyw jest dużo mniejszy od wzrostu ryzyka wynikającego z palenia papierosów.