Picie alkoholu zostało potwierdzone jako czynnik sprawczy zwiększający ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe jamy ustnej, przełyku, jelita grubego i odbytnicy, wątroby, krtani oraz piersi. Biologiczne mechanizmy wpływu alkoholu na proces kancerogenezy to: metabolizm etanolu, zahamowanie szlaku metabolizmu grup jednowęglowych, modyfikacja poziomu hormonów oraz związanych z nimi szlaków sygnałowych. Celem badania, którego wyniki przedstawiono na corocznej konferencji Międzynarodowej Organizacji do Badań nad Rakiem (IARC), było oszacowanie odsetka nowych zachorowań oraz zgonów, za który odpowiedzialne jest spożywanie alkoholu. Do analizy wykorzystano bazę GLOBOCAN (zachorowalność i umieralność na nowotwory złośliwe na świecie) oraz bazę danych WHO w zakresie wielkości spożycia alkoholu w skali świata. Wartość ryzyka względnego zachorowania na nowotwory złośliwe w związku z konsumpcją alkoholu określono na podstawie najnowszych meta-analiz.
Spożywanie alkoholu odpowiada rocznie za 662 000 zachorowań na nowotwory złośliwe (4.7% wszystkich zachorowań) oraz jest przyczyną 373 000 zgonów (4.5% wszystkich zgonów). Wśród zachorowań związanych z alkoholem największy udział mają nowotwory jelita grubego i odbytnicy (22% z 662 000 zachorowań), piersi (22%), przełyku (16%), wątroby (14%) oraz jamy ustnej (13%). Z 373 000 zgonów związanych z piciem alkoholu największy udział mają nowotwory przełyku (24%), wątroby (23%), jelita grubego i odbytnicy (19%), jamy ustnej (11%), oraz piersi (10%). Najwyższy odsetek zachorowań i zgonów na nowotwory złośliwe związany z piciem alkoholu obserwuje się we wschodniej Europie.
Autorzy badania wskazują, że przy analizie związku alkoholu z nowotworami złośliwymi należy dodatkowo wziąć pod uwagę, że:
Poziom ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe w związku z piciem alkoholu może być modyfikowany przez warianty genów odpowiedzialnych za metabolizm alkoholu (ADH, ALDH2).
W przypadku nowotworów złośliwych przełyku, tylko typ płaskonabłonkowy jest przyczynowo związany z piciem alkoholu.
W analizie nie brano pod uwagę interakcji pomiędzy piciem alkoholu oraz paleniem papierosów.
Włącznie do grupy kontrolnej (niepijący alkoholu) osób, które w ankiecie stwierdzają, że piją tylko okazjonalnie, może prowadzić do obniżenia wartości ryzyka względnego (RR).
Z analizy wyłączono nowotwory złośliwe trzustki, żołądka, gruczołu krokowego, pęcherzyka żółciowego, płuc, tarczycy, nerki oraz chłoniaki, dla których związek z piciem alkoholu nie jest znany.