Dieta półpłynna w onkologii jest najczęściej stosowana wtedy, gdy pacjent ma trudności z gryzieniem lub przełykaniem spowodowane leczeniem, szczególnie przy zapaleniu błony śluzowej jamy ustnej po chemioterapii, zapaleniu przełyku po radioterapii, po operacjach w obrębie głowy i szyi oraz wtedy, gdy guz uciska przełyk i utrudnia jedzenie. Może być również konieczna po niektórych operacjach żołądka, trzustki czy jelit, gdy układ pokarmowy musi stopniowo wracać do pracy. Jej celem jest zmniejszenie bólu podczas jedzenia, poprawa tolerancji pokarmów i zapobieganie niedożywieniu.
Dieta półpłynna polega na spożywaniu posiłków o konsystencji gładkiej, kremowej lub lekko zagęszczonej, które nie wymagają gryzienia, są łatwe do połknięcia i jednocześnie dostarczają energii, białka oraz składników odżywczych. To etap pomiędzy dietą płynną a łatwostrawną, stosowany wtedy, gdy jedzenie stałe jest zbyt bolesne lub trudne do przełknięcia. Posiłki mogą być naturalnie półpłynne, takie jak zupy krem, jogurty czy koktajle, albo przygotowane z produktów stałych, które zostają zblendowane i rozrzedzone do odpowiedniej konsystencji.
W diecie półpłynnej zaleca się jedzenie gładkich zup kremów z warzyw, bulionów wzbogaconych śmietanką lub masłem, puree ziemniaczanego lub warzywnego, kasz i ryżu długo gotowanych i miksowanych, mięsa lub ryb przygotowanych na parze i zmiksowanych z dodatkiem wywaru czy warzyw. Bardzo dobrze sprawdzają się jogurty naturalne, gęste kefiry, serki homogenizowane, twarożek zmiksowany na gładko, jajka w formie musu, tofu o kremowej konsystencji oraz koktajle mleczno-owocowe. Desery też mogą być pomocne – budyń, kisiel, musy owocowe czy kasza manna na mleku są zazwyczaj dobrze tolerowane.
Oto przykłady dobrych posiłków:
1. Zupy i kremy
krem z marchwi, dyni, cukinii, ziemniaków
rosół przecedzony z dodatkiem makaronu drobnego (opcjonalnie)
krupnik lub jarzynowa zblendowana na gładko
2. Puree i potrawy zmiksowane
puree ziemniaczane z masłem
puree z marchewki, buraka, kalafiora
ryż lub kasza drobna, długo gotowana i zmiksowana
mięso gotowane zmiksowane z warzywami na gęsty mus
3. Miękkie źródła białka
jogurt naturalny lub grecki
serek homogenizowany
twarożek zmiksowany z mlekiem lub jogurtem
jajko na miękko lub jajecznica zmiksowana na gładko
tofu w formie kremowej
4. Koktajle i napoje odżywcze
koktajle mleczno-owocowe (banan, truskawka, jagoda)
shake z dodatkiem odżywki białkowej (po konsultacji z dietetykiem/lek.)
kefir lub maślanka rozcieńczone wodą, jeśli są ciężkostrawne
gotowe preparaty odżywcze z apteki (np. Nutridrink, Resource, Fresubin)

5. Miękkie desery
budyń, kisiel, galaretka
mus owocowy (jabłkowy, mieszany)
pudding chia dobrze rozdrobniony
kasza manna na mleku
Może to nie jest kulinarne marzenie każdego, ale jest w czym wybierać.
Zdrowia i trzymajcie się