< Powrót

Radioterapia onkologiczna podstawy

Co to jest radioterapia?

Promieniowanie to specjalny rodzaj energii przenoszony za pośrednictwem fal lub strumieni cząsteczek. Energia ta może pochodzić ze specjalnych urządzeń które ją wytwarzają lub substancji radioaktywnych. Wiele lat temu lekarze nauczyli się wykorzystywać tę energię, aby otrzymać obraz wnętrza ciała oraz wykrywać chorobę. 

Prawdopodobnie zetknęliście się już ze zdjęciem rentgenowskim swojej klatki piersiowej, zęba lub kości. Kiedy stosuje się wysoki poziom promieniowania (wielokrotnie przekraczający dawkę stosowaną przy badaniu rentgenowskim) energia ta może zostać użyta do leczenia nowotworów. 

Przy pomocy specjalnego sprzętu energię tę kieruje się na nowotwory lub obszary ciała dotknięte chorobą. Stosowanie wysokoenergetycznych promieni lub cząsteczek do leczenia choroby zwane jest radioterapią, lub czasami "terapią kobaltową", "terapią elektronową", "terapią megawoltową" lub "napromienianiem".

Jak działa radioterapia?

Wysokie dawki promieniowania mogą zabijać komórki lub powstrzymać je od wzrostu i podziału. Radioterapia jest przydatnym narzędziem leczenia nowotworu ponieważ komórki nowotworowe rosną i dzielą się szybciej niż normalne komórki w otaczającej je tkance zdrowej. Ponadto, komórki zdrowe regenerują się po napromienianiu znacznie szybciej niż komórki nowotworowe. Lekarze ostrożnie dawkują intensywność leczenia oraz ograniczają ilość zdrowej tkanki poddanej napromienianiu, tak aby niszczące działanie promieni dotknęło wyłącznie nowotwór.

Jakie są korzyści z radioterapii?

Radioterapia jest skuteczną metodą leczenia wielu odmian raka zlokalizowanego w prawie każdym organie ciała. Blisko połowa wszystkich pacjentów z rakiem jest poddawana napromienianiu, a liczba pacjentów wyleczonych tą metodą rośnie z każdym rokiem. Dla wielu pacjentów radioterapia jest jedyną konieczną metodą leczenia. 

Tysiące ludzi zostaje wyleczonych z choroby nowotworowej po zastosowaniu samej radioterapii lub radioterapii w połączeniu z leczeniem chirurgicznym lub chemioterapią.

Lekarze mogą zastosować napromienianie przed operacją, aby zmniejszyć objętość guza. Radioterapia pooperacyjna może służyć powstrzymaniu wzrostu wszelkich komórek, które pozostaną po zabiegu. 

W niektórych przypadkach lekarze stosują promieniowanie jednocześnie z niektórymi lekami przeciwnowotworowymi aby zniszczyć nowotwór.

Nawet kiedy całkowite wyleczenie raka nie jest możliwe radioterapia może przynieść ulgę. Wielu pacjentów stwierdza, że jakość ich życia poprawiła się po zastosowaniu radioterapii stosowanej w celu zmniejszenia guza, zredukowania ucisku, krwawienia, bólu lub innych symptomów raka. Leczenie to znane jest jako terapia paliatywna.

Czy jest jakieś ryzyko przy stosowaniu radioterapii?

Podobnie jak w przypadku innych rodzajów leczenia stosowanych w różnych chorobach, istnieją pewne zagrożenia dla pacjentów poddawanych radioterapii. Krótkie, wysokie dawki promieniowania, które uszkadzają lub niszczą komórki nowotworowe mogą również zaszkodzić komórkom zdrowym. Kiedy tak się stanie, pacjent doświadczy skutków ubocznych leczenia. Skutki te oraz metody postępowania w przypadku ich wystąpienia są opisane tu: https://faqrak.pl/expert-quest...

Ryzyko pojawienia się skutków ubocznych jest zazwyczaj niższe niż korzyści wynikające ze zniszczenia komórek chorych. Twój lekarz nie zaleci Ci żadnego leczenia o ile korzyści z niego - uzyskanie kontroli nad chorobą i złagodzenie symptomów - nie będą znacznie większe niż ewentualne znane zagrożenia.

W jaki sposób stosuje się radioterapię?

Radioterapię można stosować na jeden z dwóch sposobów: zewnętrznie lub wewnętrznie. Niektórzy pacjenci poddani są po kolei obu tym formom leczenia.

Poszczególne urządzenia stosowane do radioterapii działają w nieco inny sposób i stąd też różne jest ich zastosowanie. 

Niektóre sprawdzają się lepiej w przypadku nowotworów zlokalizowanych tuż pod powierzchnią skóry, inne działają skuteczniej na nowotwory położone głęboko w ciele. Twój lekarz zadecyduje, które z urządzeń będzie najlepsze dla ciebie. 

Kiedy stosuje się radioterapię wewnętrzną - brachyterapię, radioaktywna substancja lub źródło promieniowania zostaje szczelnie zamknięte w niewielkich pojemniczkach, takich jak przewody lub cienkie rurki zwane implantami. Implant jest umieszczany bezpośrednio na nowotworze lub w jamie ciała. Czasami po chirurgicznym usunięciu nowotworu, w obszarze wycięcia umieszcza się implant, aby zniszczyć wszelkie komórki nowotworowe, które mogły pozostać po zabiegu.

Kto prowadzi radioterapię?

Lekarz, który jest specjalistą w zakresie leczenia promieniowaniem - onkolog radioterapeuta - zaplanuje najbardziej korzystny w twoim przypadku rodzaj leczenia. Radioterapeuta kieruje wysoko wyspecjalizowanym zespołem medycznym. W zespole tym mogą znajdować się:

  • fizyk - który gwarantuje, że urządzenia działają prawidłowo i emitują właściwe dawki promieniowania,
  • specjalista d/s dozymetrii - osoba pomagająca w realizacji twojego planu leczenia obliczając liczbę zabiegów i czas trwania każdego z nich,
  • pielęgniarka radioterapeutyczna - zapewniająca opiekę pielęgniarską oraz informacje na temat leczenia i porady w zakresie zwalczania efektów ubocznych,
  • technik radioterapeuta - który układa cię do każdego zabiegu i obsługuje urządzenia emitujące promieniowanie.

Pytania użytkowników

Czy moge używać telefonu komórkowego lub innych urzadzeń bedąc na oddziale?

Tak ale proszę pamiętać że może to przeszkadzać innym chorym a więc należy to robić taktownie.

Czy osoba po radioterapii jest niebezpieczna dla otoczenia ( dzieci, kobiety w ciąży)?

Nie, nie stanowi zagrożenia.

Witam.U mojej mamy wykryto raka mózgu(glejak złośliwy) lekarz skierował ją na radioterapię.Przeczytaliśmy w necie że od momentu diagnozy choremu zostaje rok życia.Proszę mi powiedzieć czy to jest prawda i na ile skuteczna może być radioterapia,no i czy są jakieś inne metody leczenia.Guz jest nieopracyjny

Jeśli guz jest nieoperacyjny, to radioterapia jest faktycznie jedyną forma terapii. Co do skuteczności leczenie i prognoz cytowanych przez Państwa, proszę pamiętać że to są średnie wartości statystyczne, a każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie.

Witam. Moja siostra jest po operacji usunięcia macicy minął rok od radioterapii,ponieważ pojawiły się nowe zmiany czy może być operowana czy musi minąć jakiś czas? Proszę o odpowiedz. Z góry serdecznie dziękuje.

Trudno powiedzieć bo nie wiem o jakie zmiany chodzi i gdzie są zlokalizowane.

Czy jeśli tata miał radioterapię w obrębie szyji i głowy może w przypadku pojawienia się guza na ramieniu zostać podjęta ponowna radioterapia?

Jeśli obręb pól do naświetlania na ciele taty nie będzie się pokrywał to tak.

Czy po zabiegu chirurgicznym guza złośliwego mięsaka prążkowanego i radioterapii są przeciwwskazania do korzystania z wyjazdów : w góry, nad morze, czy nad jeziora lub do lasu

Nie, nie ma przeciwskazań ale proszę się zbytnio nie przemęczać.

Witam. Mąż miał 5 tygodniową radioterapię na obszar nadbrzusza , podaną 45 Gy. Rozpoznanie Ca colonis ascendens. Jest już 14 dni po radioterapi. Prawie codziennie w godzinach popołudniowych ma gorączkę w granicach 38 st. Czy taka podwyższona temperatura może być po naświetlaniu? Tomograf ma wyznaczony na 20.09. a wizytę na oddziale szpitalnym na 25.09.

Taka sytuacja może się zdarzyć. Prawdopodobnie gdzieś jest ognisko zapalne sugerowałbym jednak kontakt z lekarzem prowadzącym

jakie sa objawy po radioterapi

Proszę doprecyzować pytanie. Bo normalnie po radioterapii nie powinno być żadnych objawów, chyba że chodzi o objawy uboczne a te zależą od okolicy napromienianej.

mam żylaki przełyku, byłam operowana na raka piersi czy radioterapia nie spowoduje krowotoku

Jeśli pole do naświetlań będzie odpowiednio osłonięte to nie powinno być problemów. Proszę też poinformować o tym lekarza prowadzącego radioterapie.

czy mozna spozywac alkohol przy wewnetrznym naswietlaniu lampami

To nie jest dobry pomysł. Zarówno w trakcie jak i co najmniej 2 miesiące po naświetlaniu alkohol nie jest wskazany.

Potrzebujesz wiedzy lub porady?

zamknij
Zadaj pytanie